Dlaczego warto się wysypiać?

Sen to regeneracja, zarówno fizyczna, jak i psychiczna. W czasie snu mózg oczyszcza się z toksyn, a brak snu zwiększa apetyt, co może prowadzić do nadwagi.

Fot. PAP/Zdjęcie ilustracyjne
Fot. PAP/Zdjęcie ilustracyjne

Dzięki odpowiedniej dawce snu jesteś wypoczęty. Badanie naukowców z University of California w Berkley (USA), opublikowane w piśmie "Nature Communications", wykazało u niewyspanych osób obniżoną aktywność kory czołowej mózgu, która odpowiada za podejmowanie złożonych decyzji.

Brak głębokiego snu przyspiesza starzenie się organizmu

Sen człowieka dzieli się na dwa rodzaje: sen bez szybkich ruchów gałek ocznych (z ang. NREM - non-rapid eye movement sleep) oraz sen z szybkimi ruchami gałek ocznych (z ang. REM - rapid eye movement sleep), które następują po sobie cyklicznie. Zwykle do wyspania się potrzebnych jest cztery do sześciu pełnych cykli, przy czym jeden trwa od 80 do 120 minut.

W czasie fazy snu REM mózg utrwala pamięć i porządkuje napływające informacje. Jeśli nie zarywasz często nocy, wolniej się starzejesz. Wykazano, że brak głębokiego snu przyspiesza starzenie się organizmu.

Warto wiedzieć

  • Jeśli śpisz odpowiednią ilość godzin, pracujesz i uczysz się efektywnie. Każdy potrzebuje innej dawki snu, dlatego niektórzy wysypiają się już po czterech cyklach, czyli po około pięciu godzinach, inni potrzebują nawet 12 godzin.
  • Holenderskie badania opublikowane w "European Journal of Preventive Cardiology" dowodzą, że wysypianie zmniejsza ryzyko zgonu z powodu zawałów i udarów. 

W czasie snu nabywasz odporność i zmniejsza się ryzyko nadwagi i otyłości. Brak snu zwiększa apetyt, a dokładnie zwiększa uczucie głodu. Udowodniono, że osoby, które mało śpią, a zwłaszcza te, które z bezsennością radzą sobie podjadaniem, wybierają głównie pokarmy wysokokaloryczne, przede wszystkim słodycze.

Sen oczyszcza mózg z toksyn

Sen prawdopodobnie naprawia mózg. Takie ostrożne na razie wnioski stawiają naukowcy z University of Wisconsin w pracy opublikowanej w piśmie „Journal of Neuroscience". Ich zdaniem podczas snu w mózgu powstają nowe komórki wytwarzające mielinę - białą, tłuszczową substancję, która tworzy osłonkę włókien nerwowych. Eksperyment na myszach pokazał, że w ich mózgach podczas snu powstawało dwa razy więcej komórek wytwarzających mielinę. U myszy, którym uniemożliwiano sen, uaktywniały się natomiast geny odpowiadające m.in. za obumieranie komórek. Wnioski są jednak ostrożne, bowiem nie było to badanie na ludziach, a na zwierzętach.

Brak snu może mieć wpływ na powstawanie choroby Alzheimera. Amerykańscy naukowcy z University of Rochester Medical Centre wskazują, że sen oczyszcza mózg z toksyn, które powstają podczas wytężonej pracy umysłowej. Teoria naukowców z University of Rochester wskazuje, że jeśli proces oczyszczania mózgu zostanie zaburzony, mogą wystąpić zaburzenia, jak np. w chorobie Alzheimera, która charakteryzuje się gromadzeniem się w mózgu patologicznych białek.

Kiedy mówimy o bezsenności?

ZOBACZ WIĘCEJ

  • AdobeStock

    Od czego zależy, kto doznaje stresu pourazowego?

    Traumatyczne zdarzenia są częstsze, niż nam się wydaje. Wywołać je może silny uraz psychiczny spowodowany przykrym i stresującym doświadczeniem, które jest na tyle przytłaczające, że prowadzi do trwałych zmian w psychice, mózgu i ciele. Większość z nas jakoś sobie z tym radzi, jednak 10–20 proc. osób rozwinie objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD). Od czego to zależy?

  • Adobe Stock

    Okres dojrzewania trwa aż do trzydziestki

    Mózg pozostaje w fazie dojrzewania aż do wczesnych lat trzydziestych, kiedy osiąga swój „szczyt” – wynika z najnowszych badań naukowców z brytyjskiego University of Cambridge.

  • AdobreStock

    W okresie okołomenopauzalnym mózg kobiety się zmienia

    Menopauza to nie tylko utrata płodności i uderzenia gorąca. Znaczny spadek estrogenów potrafi wywrócić życie kobiety do góry nogami. Wahania nastroju, drażliwość, uczucie niepokoju i objawy „mgły mózgowej” mogą spowodować utratę pewności siebie. Pojawia się też poczucie straty, które wywołuje zakończenia pewnego etapu życia. Niektóre kobiety czują się „niewidzialne”, a nawet niepotrzebne.

  • Adobe Stock

    Chat to nie psycholog

    Coraz więcej ludzi korzysta ze sztucznej inteligencji, w tym coraz popularniejszych dużych modeli językowych (LLM), takich jak np. ChatGPT, szukając pomocy sobie w kłopotach natury psychicznej. Z taką „samopomocą” lepiej jednak uważać. Eksperci znajdują liczne problemy i przestrzegają przed zagrożeniami.

NAJNOWSZE

  • Adobe Stock

    Jelita wpływają na odporność i nastrój

    Jelita potrafią produkować aż 90 proc. serotoniny, czyli hormonu szczęścia, który wpływa na nastrój i samopoczucie. Zaburzenia mikrobioty mogą przyczyniać się do depresji, lęków i chronicznego zmęczenia, które dotykają coraz więcej Polaków – wynika z raportu „Stan jelit Polaków 2025”.

  • Arytmia arytmii nierówna

  • Odżywianie a indeks studencki

  • Nie ma szczepionki na samobójstwo

  • Okres dojrzewania trwa aż do trzydziestki

  • AdobeStock

    Od czego zależy, kto doznaje stresu pourazowego?

    Traumatyczne zdarzenia są częstsze, niż nam się wydaje. Wywołać je może silny uraz psychiczny spowodowany przykrym i stresującym doświadczeniem, które jest na tyle przytłaczające, że prowadzi do trwałych zmian w psychice, mózgu i ciele. Większość z nas jakoś sobie z tym radzi, jednak 10–20 proc. osób rozwinie objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD). Od czego to zależy?

  • Zakażenie HIV to nie moja sprawa?

  • Jak się przygotować do lotu w kosmos

Serwisy ogólnodostępne PAP