Jak zostać odpowiedzialnym dziennikarzem

Media odegrać mogą pozytywną rolę w prewencji samobójstw. Nie chodzi o to, by tematu samobójstw nie podejmować w ogóle, ale by stosować parę zasad, które mogą wpłynąć na zmniejszenie się liczby niepotrzebnych śmierci.

Kilka zasad:

  • Należy korzystać z prawdziwych i rzetelnych źródeł informacji;
  • Należy unikać takich sformułowań, jak „epidemia samobójstw” czy „miejsce o najwyższym na świecie wskaźniku samobójstw”;
  • Nie powinno się opisywać zachowań samobójczych jako zrozumiałej reakcji na degradację czy zmiany społeczno-kulturowe;
  • Nie należy podkreślać walorów samobójstwa jako przejawu odwagi, bohaterskiej śmierci – jeżeli jest popełniane np.: w imię obrony własnych poglądów i postaw, czy w imię solidarności społecznej;
  • Informacje o samobójstwach, zwłaszcza, gdy dotyczą znanej osobistości, ograniczyć do minimum, szczególnie, jeśli powszechnie była uważana za autorytet. Jeśli owa znana osoba miała jakieś problemy ze zdrowiem psychicznym, należy również o tym wspomnieć;
  • Nie powinno się także zamieszczać fotografii zmarłych, ani też opisywać metody samobójstwa i miejsca, w którym je popełniono;
  • Tytuły na pierwszej stronie gazet nigdy nie są właściwym miejscem dla informacji o samobójstwie;
  • Należy unikać szczegółowych opisów użytej metody samobójstwa i sposobu jej przygotowania (badania wykazały, że przekazywane przez media informacje o samobójstwie w większym stopniu niż częstość samobójstw wpływają na wybór metody samobójstwa w danym przypadku);
  • Pewne miejsca — mosty, nadmorskie urwiska, wysokie budynki, tory kolejowe itd. — tradycyjnie kojarzone są z samobójstwem, a dodatkowo podawanie w mediach miejsca, w którym ktoś odebrał sobie życie zwiększa ryzyko, że skorzysta z nich więcej ludzi;
  • Koniecznie trzeba poinformować o dostępnej pomocy np.: gdzie zgłosić się po pomoc, podać numer infolinii czy telefonów zaufania; 
  • Nie szukać sensacji, edukować. Warto przypomnieć, jakie są sygnały ostrzegawcze zachowań samobójczych;
  • Trzeba uważać na słowa, np.: mówiąc o samobójstwie, lepiej używać sformułowania „popełnione” niż „udane”, czy „skuteczne”; warto używać sformułowania „niepotrzebna śmierć” zamiast „samobójstwo”;
  • Nie podawać szczegółowego opisu metody popełnienia samobójstwa ani pożegnalnych listów samobójcy. Nie podawać uproszczonych przyczyn – to zawsze jest splot wielu czynników.
  • Warto przedstawiać historie ludzi, którzy przezwyciężyli kryzys psychiczny i uzyskali pomoc, dając w ten sposób nadzieję;
  • Zamiast tytułu: „Kurt Cobain zastrzelił się. Miał 27 lat” bezpieczniej dać tytuł: „Kurt Cobain nie żyje. Miał 27 lat”;
  • Niedopuszczalne jest pisanie o samobójczej śmierci w sensacyjny sposób;
  • Trzeba usuwać komentarze, które naśmiewają się z ofiary, obrażają innych, poniżają itp.
  • Zawsze zastanowić się, jaki jest cel publikacji i jakie mogą być jej skutki uboczne.
Fot. PAP

Media mogą pełnić dużą rolę w prewencji niepotrzebnych śmierci

Eksperci przypominają, że dziennikarz ma wolność słowa, co oznacza, że zawsze ma możliwość dokonania odpowiedzialnego wyboru. Taki wybór może komuś uratować życie.

Oprac. Agnieszka Pochrzęst-Motyczyńska

ZOBACZ PODOBNE

  • Adobe

    Czy rządzi nami „gadzi mózg”?

    W środku nocy budzi cię koszmar – serce wali, oddech przyspiesza, ciało zalewa zimny pot. Twój organizm jest w trybie alarmowym: gotowy do walki lub ucieczki. W takich momentach zrzucamy winę na „gadzi mózg” – prastary fragment układu nerwowego, który rzekomo przejmuje nad nami kontrolę w stresie. 

  • AdobeStock

    Trendy na TikToku: szkodliwe, a nawet niebezpieczne

    Obserwujemy dziś 10 tys. dzieci w wieku od 10 do 18 lat, które publikują niepokojące i niebezpieczne treści w aplikacji TikTok. Ich wspólne motto to „nie radzę sobie z życiem". Dzielą się smutkiem, żalem, treściami autoagresywnymi czy suicydalnymi. Gdy sytuacja jest krytyczna (np. dziecko siedzi na moście lub na torach), zawiadamiamy odpowiednie organy – mówi Kinga Szostko, twórczyni portalu bezpiecznedziecko.org, w którym edukuje rodziców przed zagrożeniami czyhającymi na najmłodszych w sieci.

  • Photographee.eu/Adobe Stock

    Bullying karmi się ciszą i samotnością

    Przemoc rówieśnicza polegająca na długotrwałym nękaniu czy poniżaniu obecna jest niemalże w każdej klasie liceum lub technikum. Nie zależy od wielkości szkoły czy lokalizacji. Sprzyjają jej złe relacje w klasie. Karmi się samotnością i ciszą. By osoba jej doświadczająca odważyła się o niej mówić, potrzebuje wsparcia, czasem anonimowości. System RESQL to zapewnia. Szkoły, które go wprowadziły, dzielą się doświadczeniem.

  • AdobeStock

    Pornografia, agresja i wulgarne treści - na to natykają się dzieci skrollując telefon

    Pod nakładką kaczuszki na popularnym medium społecznościowym pojawić się może twarda pornografia, a niewinne zdjęcie z przedszkolnej imprezy może zacząć żyć w zupełnie innym kontekście – przestrzega Kinga Szostko, twórczyni portalu bezpiecznedziecko.org, w którym edukuje rodziców przed zagrożeniami czyhającymi na najmłodszych w sieci.

NAJNOWSZE

  • Adobe

    Chrzan – świąteczny superfood

    Gdy w Wielkanoc zasiadamy do stołu, chrzan pojawia się w wielu domach jako konieczny dodatek do jaj, białej kiełbasy czy żurku. Ten ostry, wyrazisty w smaku korzeń ma właściwości, którym zawdzięcza uznanie nie tylko smakoszy, lecz także lekarzy i naukowców. 

  • Komórki macierzyste – nadzieja w leczeniu cukrzycy

  • Czy rządzi nami „gadzi mózg”?

  • Równowaga energetyczna klucz do zdrowia

  • Etykiety alkoholu powinny ostrzegać o ryzyku raka

  • AdobeStock

    Trendy na TikToku: szkodliwe, a nawet niebezpieczne

    Obserwujemy dziś 10 tys. dzieci w wieku od 10 do 18 lat, które publikują niepokojące i niebezpieczne treści w aplikacji TikTok. Ich wspólne motto to „nie radzę sobie z życiem". Dzielą się smutkiem, żalem, treściami autoagresywnymi czy suicydalnymi. Gdy sytuacja jest krytyczna (np. dziecko siedzi na moście lub na torach), zawiadamiamy odpowiednie organy – mówi Kinga Szostko, twórczyni portalu bezpiecznedziecko.org, w którym edukuje rodziców przed zagrożeniami czyhającymi na najmłodszych w sieci.

  • Wielkanocna rzeżucha kontra złogi amyloidu

  • Bullying karmi się ciszą i samotnością