Cukrzyca typu 1 - choroba na zawsze

Cukrzyca typu 1 (CT1) to nieuleczalna, autoimmunologiczna choroba. Organizm w procesie chorobowym wyniszcza całkowicie komórki w trzustce, które odpowiadają za produkcję insuliny. Tego procesu nie da się odwrócić. Dlaczego tak się dzieje? Medycyna nadal szuka odpowiedzi. Na szczęście od ponad stu lat, czyli od czasu wykrycia insuliny, dostępna jest terapia. Polega na podskórnych wstrzyknięciach tego hormonu i to kilka razy dziennie.

Fot. Robert Przybysz/Adobe Stock
Fot. Robert Przybysz/Adobe Stock

Uwaga! Cukrzyca typy 1 to zupełnie inna choroba niż cukrzyca typu 2. Często jednak mylona. Skupmy się jednak na tej pierwszej.

Cukrzyca typu 1 stanowi 10 proc. wszystkich zachorowań na cukrzycę. W Polsce szacuje się, że osób ze zdiagnozowaną cukrzycą żyje ponad 3 mln. Specjaliści zwracają uwagę, że przypadków tej choroby rozpoznawanych jest coraz więcej, również u znanych osób. Przyznanie się do diagnozy pozwala wielu osobom uświadomić w ogóle, co to za choroba. Nie wolno jej lekceważyć, bo nieleczona lub zaniedbana prowadzi do bardzo ciężkich powikłań, w skrajnych przypadkach nawet do śmierci.

„(…) dowiedziałam się kilka miesięcy temu, że choruję na cukrzycę typu 1 i szczerze? Zbagatelizowałam ten temat, nie chciałam się zatrzymać w swoich działaniach, z biegiem czasu sytuacja się pogorszyła, zaczęły się diametralne skoki cukru, przez co moje samopoczucie znacznie się pogarszało, aż wczoraj po mini koncercie zasłabłam i trafiłam do szpitala…” – napisała na swoim Instagramie, 5 października piosenkarka Roksana Węgiel.

Przed ignorowaniem tej choroby ostrzega od lat dziennikarz Michał Figurski, który w wyniku jej zaniedbania przeszedł udar. W jego przypadku konieczny był przeszczep trzustki i nerki. Założył Fundację Najsłodsi, by głośno mówić o tej chorobie i szukać miliona niezdiagnozowanych jeszcze osób. Wymyślił też odwrócony gest środkowego palca, który ma przypominać, że trzeba badać poziom glikemii.

Fot. Jacek Pióro/ Zdjęcie ilustracyjne

Michał Figurski z cukrzycą żył tak, jakby piekła nie było

Cukrzyca typu 1 - insulinoterapia

Cukrzyca typy 1, zwana również młodzieńczą, bo wtedy najczęściej daje objawy, jest chorobą autoimmunologiczną. Osoby z CT1 wymagają podawania kilka razy dziennie hormonu białkowego – insuliny. Dostarczają ją za pomocą pompy insulinowej lub pena i to do końca życia. Dawkę wylicza się praktycznie do każdego posiłku czy nawet napoju (jeśli zawiera węglowodany, tłuszcz, białko) lub gdy poziom glikemii jest zbyt wysoki.

U zdrowego człowieka na czczo cukier we krwi powinien mieścić się w przedziale 70-99 mg/dl, a do dwóch godzin po posiłku nie przekraczać 140 mg/dl. I to właśnie proste badanie glukozy we krwi lub/i moczu może dać odpowiedź, czy mamy do czynienia z tą chorobą.

Objawy kliniczne cukrzycy typy 1

Gdy komórki trzustki produkujące insulinę (wyspy Langerhansa) zostaną już w dużym stopniu wyniszczone pojawiają się bardzo charakterystyczne objawy kliniczne: wielomocz, spadek wagi ciała, wilczy apetyt, apatia, zmęczenie. Może temu towarzyszyć kwaśny zapach z ust (aceton). Po prostu komórki nie dostają glukozy, bo brakuje insuliny, która jest „kluczem” otwierającym drzwi, przez które trafia do nich niezbędna do życia energia.

Do tej pory nie wymyślono jeszcze skuteczniejszej metody terapii w cukrzycy typu 1 niż podskórna podaż insuliny. Ktoś mógłby pomyśleć, że prostsze w leczeniu byłoby, tak jak w przypadku wielu innych hormonów, jej doustne zażycie. Nie jest to jednak możliwe, bo wcześniej zostanie ona strawiona niż dotrze do komórek ciała, gdzie odpowiada za przyswajanie glukozy.  

Autorka

Klaudia Torchała

Klaudia Torchała - Z Polską Agencją Prasową związana od końca swoich studiów w Szkole Głównej Handlowej, czyli od ponad 20 lat. To miał być tylko kilkumiesięczny staż w redakcji biznesowej, została prawie 15 lat. W Serwisie Zdrowie od 2022 roku. Uważa, że dziennikarstwo to nie zawód, ale charakter. Przepływa kilkanaście basenów, tańczy w rytmie, snuje się po szlakach, praktykuje jogę. Woli małe kina z niewygodnymi fotelami, rowery retro. Zaczyna dzień od małej czarnej i spaceru z najwierniejszym psem - Szógerem.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • M.Kmieciński/PAP

    Sprawdź, czy nie tracisz wzroku – prosty test

    Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) to jedna z najważniejszych chorób, z którymi boryka się okulistyka i najczęstsza przyczyną utraty wzroku w krajach rozwiniętych. Dla lekarzy to wyzwanie, bo pacjenci często zgłaszają się zbyt późno, a wystarczy wykonać prosty test – podkreśla prof. dr hab. n. med. Sławomir Teper, okulista, chirurg witreoretinalny ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

  • Fot. PAP/P. Werewka

    "Niepełnosprawny" czy "osoba z niepełnosprawnością"?

    Język jest materią żywą. Słowo potrafi z jednej strony krzywdzić i ranić, z drugiej uskrzydlać i wspierać. Niektóre zwroty czy pojedyncze słowa odchodzą do lamusa, nabierają innego znaczenia lub są zastępowane innymi, bo wydają nam się stygmatyzujące. Czy dlatego coraz częściej słyszymy wyrażenie: „osoba z niepełnosprawnością” zamiast: „osoba niepełnosprawna”?

  • Fot. PetitNuage/Adobe Stock

    Nikt nie odda wzroku skradzionego przez jaskrę

    Jaskry nie można wyleczyć. Kradnie nam wzrok i wcale nie jest przypisana starości. Nowe okulary na nosie, po badaniu jedynie ostrości widzenia, nie świadczą o tym, że na dnie oka nie czai się ta podstępna choroba, którą ma około milion Polaków, a połowa z nich o tym nie wie. O diagnostyce i leczeniu jaskry opowiada prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska-Liberek, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.

  • AdobeStock

    Jąkanie – gdy mowa nie nadąża za myślami

    Nawet aktorzy czy politycy się jąkają, ale przypadłość ta potrafi mocno utrudniać życie. Pojawia się zwykle w dzieciństwie. Szczęśliwie w większości przypadków ustępuje samoczynnie. Czasami potrzebna jest jednak pomoc specjalistów, więc trzeba być czujnym.

NAJNOWSZE

  • PAP/P. Werewka

    Uzależnienia u dzieci i młodzieży – na co należy zwrócić uwagę?

    Za występowanie uzależnień wśród dzieci i młodzieży w dużej mierze odpowiadają czynniki środowiskowe, czyli to, co dzieje się w najbliższym otoczeniu tych dzieci. Nastolatki przyznają, że sięgają po substancje psychoaktywne albo z ciekawości albo dlatego, że nie radzą sobie ze stresem, z wyzwaniami, że czują się samotni, przeciążeni presją wywieraną przez osoby dorosłe. O tym jakie są objawy uzależnienia u dziecka czy nastolatka - wyjaśnia dr n. med. Aleksandra Lewandowska, ordynator oddziału psychiatrycznego dla dzieci w Specjalistycznym Psychiatrycznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Łodzi, konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.

  • Sprawdź, czy nie tracisz wzroku – prosty test

  • Kiedy zacząć myć zęby dziecku?

  • Niejadki. Kiedy trudności w jedzeniu mają podłoże sensoryczne

  • HIV: kiedyś drżeliśmy, dziś ignorujemy

  • Adobe Stock

    CRM – zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny. Nowe spojrzenie na szereg schorzeń

    Na każdego pacjenta z problemami sercowo-naczyniowymi należy spojrzeć szeroko i badać go także pod kątem cukrzycy i choroby nerek – przestrzegają specjaliści. Jak tłumaczą, mechanizmy leżące u podstaw tych chorób są ze sobą powiązane i wzajemnie się napędzają. W efekcie jedna choroba przyczynia się do rozwoju kolejnej.

  • Kobiety żyją dłużej – zwłaszcza w Hiszpanii

  • Badania: pozytywne nastawienie do starości wiąże się z lepszym zdrowiem w późnym wieku