Kobiety są bardziej narażone na problemy z zębami?

To FAKT! Odpowiedzialne są za to hormony, których nieustanne wahania mogą doprowadzić do m.in. stanów zapalnych dziąseł i chorób przyzębia, a nawet uszkodzenia kości szczęki i żuchwy oraz utraty zębów.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

Jest kilka newralgicznych momentów w życiu kobiety, które rzutują także na stan zdrowia jamy ustnej.

Dojrzewanie

Szalejące w tym czasie kobiece hormony płciowe mogą narazić tkanki miękkie w jamie ustnej na rozwój stanów zapalnych. Podwyższony poziom progesteronu powoduje zwiększony przepływ krwi do dziąseł, co sprawia, że są bolesne, napuchnięte i mogą być bardziej wrażliwe na resztki jedzenia.

Z badań wynika, że w wieku 14-16 lat ryzyko zapalenia dziąseł u dziewcząt wzrasta aż o kilkadziesiąt procent! Samo w sobie zapalenie dziąseł to nic strasznego, jednak w połączeniu z  niedostateczną higieną jamy ustnej może doprowadzić do choroby przyzębia. 

Dlaczego nie warto lekceważyć problemów z dziąsłami

Co robić?

• zwróć uwagę na dietę - zadbaj o zbilansowaną pod względem kalorycznym i składników
• jedz mniej słodyczy
• dbaj o higienę jamy ustnej 
• stosuj nitkę dentystyczną
• zwróć uwagę na zgryz (prawidłowy zwiększa szansę na zdrowe dziąsła)

Menstruacja

Wysoki poziom hormonów żeńskich w trakcie miesiączki (zwłaszcza progesteronu) powoduje, że dziąsła są bardziej ukrwione, a to oznacza większe ryzyko stanu zapalnego. 

Mycie zębów – nie takie proste, jak się wydaje

Trzy dni bez szczotkowania zębów i zaczyna się zapalenie dziąseł – ich krwawienie czy obrzęk. To tylko początek kłopotów. Uwaga! Nawet jeśli myjesz je dwa razy dziennie, możesz mieć ten sam problem. Sęk we właściwej higienie jamy ustnej – wbrew pozorom to nie takie łatwe.

- Wahania hormonów podczas cyklu miesiączkowego sprawiają, że wiele kobiet boryka się w tym czasie z nawracającymi infekcjami dziąseł. Przed rozpoczęciem miesiączki dziąsła mogą puchnąć, być zaczerwienione, krwawić, u niektórych kobiet może również rosnąć tendencja do nadżerek w jamie ustnej czy bolesnych aft. Objawy te zwykle ustępują po rozpoczęciu miesiączki – mówi lek. stom. Monika Stachowicz z Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy Periodent w Warszawie.

Co robić?

• w trakcie miesiączki unikaj czynników drażniących dziąsła m.in. papierosów, alkoholu, ostrych przypraw
• szczotkuj zęby szczoteczką o miękkim włosiu
• jeśli możesz, nie planuj zabiegów chirurgicznych w obrębie jamy ustnej (np. usuwania ósemek, wszczepiania implantów stomatologicznych), ponieważ podczas menstruacji zmniejsza się krzepliwość krwi i wzrasta ryzyko krwotoków po zabiegach i operacjach.

Antykoncepcja hormonalna

Doustne środki antykoncepcyjne również podwyższają ryzyko chorób przyzębia. Progesteron obecny w tabletkach może przyczynić się do zapalenia dziąseł, z kolei wyższy poziom estrogenów zwiększa ryzyko tzw. suchego zębodołu, bolesnego powikłania po usunięciu zęba. 

Jak w ciąży dbać o zęby nie szkodząc dziecku

Choroby przyzębia i zębów mają wpływ na przebieg ciąży: mogą przyczynić się do przedwczesnego porodu, niskiej wagi urodzeniowej noworodka czy stanu przedrzucawkowego przyszłej mamy.

Co robić?

• poinformuj swojego stomatologa, że stosujesz doustną antykoncepcję, poradzi ci, jak przeciwdziałać jej skutkom ubocznym. 

Ciąża

Około 40 proc. kobiet w ciąży doświadcza tzw. ciążowego zapalenia dziąseł. Zmiany hormonalne między 2. a 8. miesiącem ciąży zwiększają ukrwienie tkanek dziąseł, które stają się rozpulchnione, tkliwe, podatne na urazy, potrafią krwawić nawet podczas szczotkowania zębów.

- W trakcie ciąży musimy wyjątkowo dbać o higienę jamy ustnej i zapobiegać tworzeniu się płytki nazębnej, która dodatkowo podrażnia wrażliwe dziąsła. Aby ustrzec się przykrych dolegliwości, warto jeszcze przed rozpoczęciem starań o dziecko kompleksowo zadbać o zdrowie jamy ustnej, m.in. wyleczyć wszystkie zęby oraz w razie potrzeby – usunąć kamień nazębny – mówi stomatolog.

Co robić? 

• wyjątkowo dbaj o higienę jamy ustnej, 
• usuwaj kamień, oczyszczaj kieszonki przydziąsłowe – to zabiegi bezpieczne w czasie ciąży 
• jeśli dojdzie u ciebie do ciążowego zapalenia dziąseł, nie lekceważ go. To bowiem stan niebezpieczny także dla embrionu i płodu. U kobiet z umiarkowaną lub ciężką chorobą dziąseł wrasta ryzyko przedwczesnego porodu oraz niskiej masy urodzeniowej noworodka. 

Aż 18 ze 100 przedwczesnych porodów może być następstwem choroby przyzębia!

Menopauza 

Niedobór estrogenów, który pojawia się wraz z menopauzą, wpływa na kondycję zębów i dziąseł. Po 50. r. ż. wzrasta ryzyko osteoporozy. Dotyczy to również kości, które utrzymują zęby w szczęce i żuchwie - najczęściej w obrębie jedynek, dwójek i trójek. 

- Wskutek demineralizacji i osłabienia jej struktury kość przestaje być mocnym fundamentem dla zębów, które zaczynają się obluzowywać, a nawet wypadać. Zwiększa się również ryzyko recesji dziąseł, skutkującej m.in. nadwrażliwością zębów i problemem estetycznym – wyjaśnia dentystka. 

Cichy złodziej kości – jak zapobiegać osteoporozie

Jeśli myślisz, że osteoporoza to choroba starszych pań, to jesteś w błędzie. Niedobór wapnia i ubytek tkanki kostnej mogą zagrażać każdemu. Gorzko doświadczyła tego m.in. aktorka Gwyneth Paltrow.

Dodatkowo stosowanie u pacjentów z osteoporozą leków z grupy bisfosfonianów, choć rzadko, to może jednak skutkować powikłaniem - martwicą kości szczęk (BRONJ – Bisphosphonate Related Osteonecrosis of the Jaw), która również może doprowadzić do utraty zębów. 

Menopauza to również zagrożenie dla dziąseł i śluzówek. Niedobór estrogenów i starszy wiek może powodować kserostomię, czyli suchość jamy ustnej (dotyczy 1 na 5 kobiet w wieku menopauzalnym), co z klei zwiększa ryzyko próchnicy, halitozy czy paradontozy. 

W okresie okołomenopauzalnym rozwinąć się może również zespół pieczenia jamy ustnej (BMS – burning mouth syndrome), czyli przewlekłej choroby błony śluzowej jamy ustnej. Występuje ona aż 7 razy częściej u kobiet w okresie zmian hormonalnych podczas okresu przekwitania. 

Jej objawy to m.in. przewlekłe dolegliwości bólowe o zmiennym nasileniu, uczucie palenia i mrowienia w ustach, suchość błony śluzowej, zaburzenia smaku np. metaliczny lub gorzki posmak w ustach. Ból manifestuje się w całej jamie ustnej, w okolicy języka, podniebienia twardego, wyrostków zębodołowych lub policzków, powodując dyskomfort czy trudności z jedzeniem.

- W okresie przekwitania najlepiej co pół roku zgłaszać się na kontrolę u dentysty. W profilaktyce osteoporozy ważna jest także odpowiednia dieta zawierająca wapń, witaminę D i K. Jeśli zmiany były na tyle zaawansowane, że doszło do utraty zębów, to z powodzeniem możemy je odbudować decydując się na leczenie protetyczne, założenie protezy, mostów protetycznych lub implantów stomatologicznych, które znacznie podniosą jakość życia – mówi stomatolog. 

Co robić?

• wyjątkowo rzetelnie dbaj o higienę jamy ustnej 
• lecz choroby towarzyszące (np. cukrzycę) 
• unikaj nadmiernego ucisku protezy zębowej
• bądź pod stałą kontrolą dentysty. 

Oprac. MW, zdrowie.pap.pl - na podstawie materiałów prasowych Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy Periodent w Warszawie.