Choroby są demokratyczne - na raka może zachorować nawet prezydent
Publiczne ogłoszenie diagnozy raka prostaty u prezydenta Joe Bidena zwraca uwagę na ten rodzaj nowotworu. Zazwyczaj występuje on u mężczyzn w starszym wieku. Wcześnie wykryty ma dobre rokowania, ale długo nie daje objawów – dlatego tak ważne jest, aby regularnie się badać.
W początkowym stadium choroby, które może trwać wiele lat, nowotwór jest ograniczony do narządu i nie powoduje żadnych albo jedynie nieznaczne objawy. Przypominają one dolegliwości typowe dla łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Chodzi o częste oddawanie moczu, konieczność przerywania snu w tym celu, trudną do opanowania konieczność pilnego oddania moczu czy uczucie niepełnego wypróżnienia po oddaniu moczu oraz oddawanie moczu wąskim strumieniem. Czasem do objawów dołącza się krwinkomocz, co jednak nie jest równoznaczne z dostrzegalnym gołym okiem czerwonym zabarwieniem moczu.
Oznaki bardziej zaawansowanej choroby mogą obejmować przypadkowe wyciekanie, ból pleców i kości, zmęczenie, utratę wagi i osłabienie. W miarę powiększania się guza może dochodzić do zastoju moczu w pęcherzu, a następnie nawet do jego zalegania w nerkach (wodonercza) i niewydolności tych narządów.
Jak poinformowało biuro Joe Bidena, diagnozę u byłego prezydenta postawiono po tym, jak zaczął odczuwać „nasilające się objawy ze strony układu moczowego”, a także po wykryciu guzka prostaty.
Jakie badania wykrywają raka prostaty
Podstawowym badaniem w kierunku raka prostaty jest badanie per rectum – ocena gruczołu krokowego pod względem spoistości, twardych guzków. Ważne jest też wykonanie testu stężenia białka PSA. Może ono jednak być podwyższone z powodu wysiłku fizycznego czy seksu, dlatego urolodzy nie patrzą na normę 0,4 ng/ml, ale na dynamikę zmienności.
Według zaleceń Amerykańskiego Towarzystwa Urologicznego, jeśli u mężczyzny nie występują obciążenia rodzinne, pierwszy raz badanie PSA powinno się wykonać po 50. roku życia. Osoby pochodzenia afrykańskiego i mężczyźni z obciążającym wywiadem rodzinnym, a zwłaszcza nosiciele mutacji w genie BRCA1 i BRCA2, powinni przystąpić do pierwszego badania wcześniej. Specjaliści zachęcają, by sprawdzać jego poziom co dwa, trzy lata.
We wstępnej diagnostyce trzeba wykluczyć zapalenie pęcherza moczowego i wykonać USG. Kolejnym etapem w diagnostyce raka stercza jest biopsja gruczołu krokowego. Jednak ostatecznym potwierdzeniem lub wykluczeniem nowotworu jest badanie histopatologiczne preparatu pooperacyjnego.
U Bidena – rak zaawansowany
Nie wszystkie guzki prostaty wskazują na raka – wiele z nich jest łagodnych i związanych z przerostem prostaty (BPH) lub zwapnieniami (tzw. kamieniami). Jednak w przypadku Bidena dalsze badania – prawdopodobnie obejmujące badanie krwi na antygen swoisty dla prostaty (PSA), obrazowanie i biopsję – potwierdziły raka gruczołu krokowego.
Dodatkowe skany wykazały, że rak rozprzestrzenił się na kości, klasyfikując go jako wysokiego ryzyka, agresywny przerzutowy rak prostaty.
„Przerzutowy” oznacza, że komórki nowotworowe rozprzestrzeniły się poza pierwotną lokalizację (gruczoł krokowy) do innych obszarów – najczęściej kości i węzłów chłonnych. Rak Bidena rozprzestrzenił się na kości, co plasuje go wśród 5–7 proc. przypadków raka prostaty, które są przerzutowe w momencie początkowej diagnozy.
Wczesny etap raka prostaty wiąże się z doskonałymi rokowaniami i prawie 100-proc. pięcioletnim wskaźnikiem przeżycia. Jeśli jednak nowotwór jest przerzutowy w momencie diagnozy, pięcioletni wskaźnik przeżycia spada do około 37 proc. Co ważne, te wskaźniki przeżycia są średnimi statystycznymi, a indywidualne wyniki różnią się znacznie w zależności od agresywności nowotworu oraz ogólnego stanu zdrowia i wieku pacjenta, a także reakcji na leczenie.
Dodatkowe choroby pogarszają rokowania
Ponieważ zapadalność na raka gruczołu krokowego jest silnie związana z wiekiem, często pacjenci, u których jest diagnozowany ten nowotwór, chorują także na inne schorzenia – często nawet trzy i więcej.
„Do najczęstszych należą choroby zwyrodnieniowe stawów i reumatyczne, cukrzyca, POChP, choroby zapalne jelit i niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby. Dla najstarszej grupy chorych charakterystyczne są także deficyty geriatryczne, takie jak zespół słabości czy zespół bólu przewlekłego. Zdarzają się również deficyty narządów zmysłu oraz różnego rodzaju uzależnienia. Największe wyzwanie stanowią jednak obciążenia kardiologiczne. Według badań nawet dwie trzecie mężczyzn z rakiem gruczołu krokowego ma wysokie ryzyko sercowo-naczyniowe, co jest związane między innymi z: nadciśnieniem tętniczym, chorobą niedokrwienną serca, przewlekłą niewydolnością serca, czy też zaburzeniami rytmu serca, najczęściej migotaniem przedsionków” – wymienia dr Karolina Kruk, onkolożka kliniczna z Oddziału Onkologii Klinicznej Szpitala Specjalistycznego Ludwika Rydygiera w Krakowie.
Intymne zdrowie mężczyzny – gdzie szukać pomocy, gdy pojawi się problem
Kłopoty z narządami płciowymi są wstydliwe i często skrywane, ale wcale nie tak rzadkie jak się powszechnie uważa. O ile jednak kobiety w takiej sytuacji zgłaszają się po prostu do ginekologa, o tyle mężczyźni często nie bardzo wiedzą, gdzie się udać z tego rodzaju problemem. Podpowiadamy u jakich specjalistów należy szukać pomocy.
Specjalistka przyznaje, że pacjenci z rakiem prostaty to grupa chorych o specyficznych uwarunkowaniach i potrzebach.
Obecnie medycyna dysponuje zaawansowanymi metodami leczenia, które skutecznie kontrolują przerzutowego raka prostaty, jednak wiążą się one z efektami ubocznymi wpływającymi na codzienne życie. Te najczęściej występujące to zmęczenie, zmiany w funkcjach seksualnych, uderzenia gorąca, wahania nastroju i utrata masy mięśniowej.
Leczenie przerzutowego raka prostaty zależy od kilku czynników: ogólnego stanu zdrowia pacjenta, wieku, innych schorzeń i osobistych preferencji.
Doświadczenia byłego prezydenta USA Joe Bidena powinny być wezwaniem do działania: pamiętaniu o regularnych badaniach kontrolnych, zwracaniu uwagi na sygnały wysyłane przez organizm i poważnego podchodzenia do kwestii swojego zdrowia.
