Nie dawaj się samotności

Osoby, które czują się samotne są prawie pięć razy bardziej skłonne ocenić swoje obecne życie źle niż te, które nie zgłaszają codziennego osamotnienia.

P.Werewka
P.Werewka

Poczucie samotności i izolacja społeczna nie oznaczają jedynie cierpienia duszy. Istoty ludzkie są zwierzętami społecznymi i kontaktów i bliskich relacji potrzebujemy od początku życia do samej śmierci. Ich brak na jakimkolwiek etapie życia wiąże się z konkretnymi zaburzeniami zdrowia i to nie tylko psychicznego. Samotność i izolacja są powiązane z problemami zdrowotnymi, takimi jak problemy ze snem, stany zapalne, depresja, lęk i krótsza długość życia. 

Zgodnie z oświadczeniem naukowym American Heart Association, opublikowanym w sierpniu 2022r w Journal of the American Heart Association izolacja społeczna i samotność wiążą się z około 30 proc. zwiększonym ryzykiem zawału serca lub udaru mózgu lub zgonu z ich powodu.

Według analizy 113 krajów opublikowanej przed rokiem na łamach „The BMJ”, jedna trzecia populacji uprzemysłowionych państw doświadcza samotności, a jedna osoba na 12 doświadcza jej w takim stopniu, że może to prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

W 2023 r. Główny Lekarz USA ogłosił epidemię samotności w USA. Chociaż od czasu pandemii robi się dużo by ograniczać samotność, znaczna liczba dorosłych Amerykanów nadal się z nią zmaga.

Jeśli chodzi o Europę, to najniższe wskaźniki samotności były obserwowane w krajach północnoeuropejskich (2,9 proc. wśród młodych dorosłych; 2,7 proc. wśród dorosłych w średnim wieku; oraz 5,2 proc. wśród starszych dorosłych), natomiast najwyższe - w krajach wschodnioeuropejskich (7,5 proc. wśród młodych dorosłych; 9,6 proc. wśród dorosłych w średnim wieku; oraz 21,3 proc. wśród starszych dorosłych).

Fot. PAP/P. Werewka

Czy można umrzeć z samotności?

Samotność jest nie tylko przykrym doświadczeniem emocjonalnym. Jest podobnym czynnikiem ryzyka dla przedwczesnej śmierci jak palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu czy otyłość! Prof. Halina Sienkiewicz-Jarosz z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie jest przekonana, że można i warto się przed samotnością chronić, także w czasie pandemii.

W Polsce według danych Szlachetnej Paczki, jedna na trzy osoby w wieku powyżej 75 lat mieszka sama i najczęściej dodatkowo boryka się z kilkoma chorobami przewlekłymi.

Z Europejskiego Badania Dochodów i Warunków Życia Ludności (EU–SILCW) wynika także, że osoby starsze w Polsce, w porównaniu ze średnią dla Unii Europejskiej, mniej intensywnie kontaktowały się z osobami spoza gospodarstwa domowego (rodziną i krewnymi oraz przyjaciółmi i znajomymi). Starsi mieszkańcy Polski, w porównaniu z seniorami w UE-27, rzadziej uczestniczyli w wydarzeniach kulturalnych i sportowych, podejmowali aktywność fizyczną, uczestniczyli w turystyce, uprawiali hobby o charakterze artystycznym. Pocieszać może jedynie fakt, że wśród seniorów w Polsce było mniej osób, które nie miały na kogo liczyć w razie potrzeby.

Izolacja a uczucie samotności

Istnieją dwa rodzaje samotności: izolacja społeczna i poczucie samotności. Ta pierwsza oznacza zbyt rzadkie bezpośrednie kontakty z innymi ludźmi – rodziną, znajomymi, członkami wspólnoty społecznej czy religijnej. Z kolei samotność dotyczy raczej subiektywnych odczuć – poczucia, że ma się mniej relacji z innymi ludźmi, niż by się potrzebowało. Można więc mieć niewiele kontaktów z innymi, a nie czuć się bardzo samotnym, i vice versa.

Choć najlepszym sposobem na walkę z samotnością i izolacją jest czas spędzony z najlepszym przyjacielem lub bliską rodziną to pomóc może nawet odrobina większej interakcji w ciągu dnia.

Zobacz co możesz zrobić, żeby czuć się mniej samotnym:

  •  Kiedy załatwiasz sprawy, pogawędź. W kawiarni zagadnij: co myślisz o tym nowym naparze, który tu mają? Niektóre z tych interakcji mogą oznaczać przekierowanie uwagi na zewnątrz. Staraj się wypatrywać okazji, aby być miłym dla mijanych osób.
  • Posiadanie zwierzęcia, które musi wychodzić na zewnątrz, stwarza okazję do porozmawiania z kimś na spacerze.
  • Jeśli trudno ci znaleźć czas na niezobowiązującą interakcję, rozważ zapisanie się na regularny wolontariat. Pomaganie innym ludziom zdecydowanie sprawia, że ​​czujesz się dobrze i poprawisz swój nastrój.
  • Jakimś rozwiązaniem wydają się też media społecznościowe, ale trzeba z nimi uważać, bo często sprawiają, że mimo wszystko ludzie czują się bardziej odizolowani. Staraj się więc ograniczać czas spędzany online.
  • Ważna jest także relacja z samym sobą. Nastrój poprawić ci może  przebywanie na łonie natury, nawet w pojedynkę
  • Angażujące hobby, nawet jeśli nie obejmuje innych osób, może być pomocne.
  • Nie zapominajmy też o aktywności fizycznej, która pomaga nam radzić sobie ze stresem, lękiem i depresją.

Jeśli jednak uczucie samotności sprawia, że ​​przez większą część dnia czujesz się smutny lub jeśli utrudnia ci spanie, jedzenie i robienie czegokolwiek przyjemnego, warto wybrać się do specjalisty zdrowia psychicznego.

Autorka

Monika Grzegorowska

Monika Grzegorowska - O dziennikarstwie marzyła od dziecka i się spełniło. Od zawsze to było dziennikarstwo medyczne – najciekawsze i nie do znudzenia. Wstępem była obrona pracy magisterskiej o błędach medycznych na Wydziale Resocjalizacji. Niemal całe swoje zawodowe życie związała z branżowym Pulsem Medycyny. Od kilku lat swoją wiedzę przekłada na bardziej przystępny język w Serwisie Zdrowie PAP, co doceniono przyznając jej Kryształowe Pióro. Nie uznaje poranków bez kawy, uwielbia wieczory przy ogromnym stole z puzzlami. Życiowe baterie ładuje na koncertach i posiadówkach z rodziną i przyjaciółmi.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • zdj. AdobeStock/Chinnapong

    Późniejsze przejście menopauzy wiąże się ze zdrowszymi naczyniami krwionośnymi

    Według najnowszych badań Uniwersytetu Kolorado w Boulder kobiety, które przechodzą menopauzę później, mają zdrowsze naczynia krwionośne dłużej niż te, u których do przekwitania dochodzi wcześniej.

  • Adobe

    Żelazo – toksyczne, ale niezbędne

    Choć dietetycy zniechęcają do jedzenia czerwonego mięsa, jednocześnie przestrzegają, że niedobory żelaza w organizmie mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Zamiast suplementacji, którą ze względu na toksyczność żelaza najlepiej prowadzić pod kontrolą lekarza, lepiej starannie bilansować dietę.

  • Adobe

    Zanurz się w lesie, odzyskaj zdrowie

    „Leśne kąpiele” polegają na świadomym przebywaniu w lesie i zanurzeniu się w doznaniach, jakie oferuje natura. Praktyka ta nie wymaga intensywnego wysiłku fizycznego – służy relaksacji i doświadczaniu świata wszystkimi zmysłami. W badaniach naukowych wykazano, że korzyści, jakie niesie dla zdrowia, są zaskakujące duże jak na tak niewielki wysiłek.

  • Adobe Stock

    Brak łóżek i specjalistów – największe wyzwania polskiej geriatrii

    W Polsce mamy obecnie 578 geriatrów, z czego część nie jest aktywna zawodowo. Powinno ich być 3000. O sytuacji polskiej geriatrii i wyzwaniach, które przed nią stoją, opowiada prof. dr hab. n. med. Katarzyna Wieczorowska-Tobis, przewodnicząca Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego.

NAJNOWSZE

  • AdobeStock/ JFontan

    Limit na żywienie

    Żywienie medyczne wspiera chorego w trakcie leczenia, ale ma zastosowanie także przed rozpoczęciem terapii oraz podczas rekonwalescencji, a w niektórych chorobach istnieje konieczność stałego wspierania chorego. Jak więc to możliwe, że to procedura limitowana?

  • Żelazo – toksyczne, ale niezbędne

  • Wyzwania medycyny: choroby neuronu ruchowego

  • Czy da się uchronić dziecko przed uzależnieniem?

  • Schizofrenia - odczarować mit zastrzyku

  • Adobe

    Medycyna uczy się na swoich błędach

    Współczesna medycyna wyrosła na historii wielu spektakularnych pomyłek. Do dziś są one analizowane przez naukowców i podawane studentom ku przestrodze. Niestety dawne teorie mogą też inspirować szarlatanów doby internetu, którzy wciąż próbują „leczyć” lewatywami, oczyszczającymi miksturami, pestkami moreli czy nawet ropuszym jadem.

  • Nauka kontra łysienie – mecz wciąż trwa

  • Późniejsze przejście menopauzy wiąże się ze zdrowszymi naczyniami krwionośnymi