COVID-19 i szczepienia w ciąży a bezpieczeństwo płodu

Są choroby wirusowe, na przykład odra czy różyczka, które narażają na duże ryzyko rozwoju wad wrodzonych u noworodków urodzonych z matek chorujących na nie w ciąży. Zrozumiałe zatem były obawy, iż podobnie może być i w przypadku COVID-19. Na szczęście, przynajmniej na razie, nie potwierdzono tych obaw.

Fot. PAP/Zdjęcie ilustracyjne
Fot. PAP/Zdjęcie ilustracyjne

„Aktualne doniesienia wskazują, że zakażenie wirusem SARS-CoV-2 kobiety w okresie ciąży nie wiąże się ze zwiększoną częstotliwością wad wrodzonych u jej dziecka w krajach wysokorozwiniętych” – czytamy w opracowaniu na temat przebiegu i skutków zdrowotnych choroby COVID-19, napisanym przez zespół ekspertów z inicjatywy Nauka przeciw pandemii. 

Pewne ryzyko jednak jest - największe wtedy, gdy przyszła matka zachorowała w pierwszym trymestrze ciąży i przechodzi infekcję z wysoką gorączką. Dlatego też zaleca się jej obniżanie za pomocą odpowiedniego leku (w pierwszej kolejności rekomendowany jest paracetamol). 

Według aktualnego stanu wiedzy medycznej COVID-19 u ciężarnych kobiet nie zwiększa też istotnie ryzyka przedwczesnego porodu. Zaobserwowano natomiast w tej grupie kobiet rodzących zwiększony odsetek urodzeń dzieci o niskiej (w stosunku do normy) wadze urodzeniowej.

Grafika PAP

HIV a ciąża: czy warto robić test?

Jesteś w ciąży? Poddaj się dwukrotnie testowi na HIV. To jedno z wielu standardowych badań, które należy zrobić w czasie ciąży. Warto też, by test zrobił przyszły ojciec dziecka. 

Co więcej, wydaje się, że wirus SARS-CoV-2, jak zresztą wiele innych patogenów, nie przekracza naturalnej bariery łożyska. 

„Zakażenie płodu wirusem SARS-CoV-2 w trakcie ciąży (tzw. zakażenie wewnątrzmaciczne) jest bardzo rzadkie i zdecydowana większość dzieci rodzi się niezakażona mimo choroby matki” – czytamy ponadto w opracowaniu. 

Choć po porodzie przebywanie noworodka z zakażoną matką jest możliwe, to jednak przy zachowaniu bardzo wysokich standardów higienicznych. Co do karmienia piersią przez zakażoną matkę, to medycy także zalecają ostrożność, odnośnie sposobu podawania mleka noworodkowi – często zalecaną opcją jest okresowe (w czasie zakaźności matki) karmienie dziecka pokarmem odciągniętym z piersi. 

Warto dodać, że według aktualnych zaleceń noworodek urodzony przez zakażoną matkę może być szczepiony zgodnie z programem szczepień ochronnych, jeśli nie ma innych przeciwwskazań.

Ciąża a szczepienia przeciwko COVID-19 

Warto też odnotować, że coraz więcej lekarzy i naukowców zaleca szczepienia przeciwko COVID-19 kobietom w ciąży (po pierwszym trymestrze, przy czym, jak wskazywał dr Ernest Kuchar z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w rozmowie w radiu TokFm, zalecenie to wynika przede wszystkim z tego, że to w pierwszym trymestrze dochodzi do większości poronień i chodzi o to, by w razie takiego zakończenia ciąży wykluczyć ewentualny wpływ szczepienia, a także z reguł ostrożności stosowanych w czasie pierwszego trymestru, kiedy to u embrionu tworzą się poszczególne układy i narządy). 

Fot. PAP

10 faktów i mitów o zachodzeniu w ciążę

Kobieta jest najbardziej płodna w miesiącu swojego urodzenia? Łoże powinno być "odpromieniowane"? Czy trzeba położyć na nim skórę baranią lub koc wełniany? Czy częsty seks pogarsza jakość plemników? Sprawdź!

Ostatnio zespół ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników wydał własne rekomendacje w tej sprawie zalecając szczepienia kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Specjaliści podkreślają, że obecnie dane wskazują, że bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek przeciwko COVID-19 w tych dwóch grupach pacjentek są takie same, jak w ogólnej populacji. 

„Należy zdawać sobie sprawę, że kobiety ciężarne należą do grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia ciężkiego przebiegu zakażenia wirusem SARS-CoV-2. To powinno skłaniać do wdrożenia profilaktyki tej choroby w formie szczepień. Nie stwierdza się obecnie, zwiększonego ryzyka stosowania szczepień przeciw COVID-19 u kobiet w ciąży w stosunku do pozostałej populacji osób w wieku prokreacyjnym, jak również nie ma danych o szkodliwym działaniu szczepionki na rozwój płodu od momentu zapłodnienia. Niemniej jednak, mając na uwadze niewystarczającą liczbę danych, aby można było oceniać te wyniki zgodnie z kryteriami EBM, należy każdy przypadek szczepień konsultować z lekarzem położnikiem prowadzącym ciążę. Sugerujemy jednak, jeżeli nie ma wskazań do pilnego zaszczepienia kobiety w ciąży, aby powyższą procedurę wykonać po okresie organogenezy” – czytamy w stanowisku wydanym pod koniec kwietnia.

Niewykluczone, że zaszczepienie kobiety w ciąży przeciwko COVID-19 ma dodatkowy plus – pojawiły się pierwsze doniesienia, iż noworodki zaszczepionych matek mają przeciwciała przeciwko COVID-19. Na razie jest to jednak kwestia badana na całym świecie.

Jak zminimalizować ryzyko wystąpienia NOP-ów po szczepieniu przeciw COVID-19? 

Polscy ginekolodzy i położnicy proponują, by u kobiet w ciąży i karmiących piersią stosować w pierwszej kolejności szczepionki mRNA z uwagi na to, że co do ich skuteczności i bezpieczeństwa mamy więcej danych z uwagi na prowadzone badania porejestracyjne.

„Ze względu na istnienie zdecydowanie większej liczby obserwacji i ocen bezpieczeństwa szczepień kobiet ciężarnych szczepionkami mRNA, to one są preferowane do zastosowania w pierwszej kolejności w walce z pandemią COVID-19 u kobiet ciężarnych” – czytamy w stanowisku PTGiP.  

Wiktor Szczepaniak, Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl

Źródła:

„Charakterystyka choroby COVID-19, objawy oraz skutki zdrowotne. Rekomendacje i doświadczenia polskich klinicystów” - opracowanie zespołu ekspertów medycznych skupionych w ramach inicjatywy Nauka przeciw pandemii.

Stanowisko PTGiP

Autor

Wiktor Szczepaniak

Wiktor Szczepaniak - Doświadczony dziennikarz, redaktor i specjalista ds. komunikacji społecznej. Absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował m.in. w Polskiej Agencji Prasowej, Pulsie Biznesu, Instytucie Żywności i Żywienia, Instytucie Psychiatrii i Neurologii oraz w Głównym Inspektoracie Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Specjalizuje się w tematach związanych z żywnością i żywieniem, zdrowiem publicznym, profilaktyką zdrowotną, medycyną stylu życia, psychologią, neuroróżnorodnością, nauką i edukacją.

ZOBACZ TEKSTY AUTORA

ZOBACZ PODOBNE

  • Fot. PAP/P. Werewka

    Kiedy wybrać się po raz pierwszy z córką do ginekologa?

    Pierwsza wizyta dziewczynki u ginekologa to duże przeżycie, ale lepiej jej nie odkładać. Jeśli nic niepokojącego się nie dzieje, to można pojawić się w gabinecie po roku od pierwszego krwawienia, nie później jednak niż do ukończenia przez młodą pacjentkę 15 lat. Przed wizytą warto porozmawiać o tym, co czeka ją w gabinecie – radzi dr n. med. Ewa Kuś, konsultant ds. ginekologii i położnictwa Grupy Luxmed.

  • Adobe Stock

    Dziecko ze spektrum autyzmu ma inaczej, rodzice jego też

    Dziecko rozwijające się w spektrum autyzmu to wyzwanie dla rodzica. Życie z nim ma wiele odcieni. Zdarzają się wzloty i upadki, jak w życiu każdego, tylko trochę inaczej. Czym jest spektrum autyzmu w czterech ścianach, 24 godziny na dobę?  - Przyciągał uwagę jak magnes metal, pochłaniał mój czas – opisuje jedna z mam już prawie dorosłego syna z zespołem Aspergera.

  • Adobe Stock

    Kiedy zacząć myć zęby dziecku?

    O higienę jamy ustnej dziecka należy dbać jeszcze przed wyrznięciem się pierwszego zęba, a ze szczoteczką do zębów i pastą zaznajamiać, zanim wyrośnie ono z pieluch. Samodzielność w myciu zębów owszem, ale pod czujnym okiem dorosłego i to dość długo.

  • Adobe Stock

    Niejadki. Kiedy trudności w jedzeniu mają podłoże sensoryczne

    Rzadko się nad tym zastanawiamy, ale posiłek to nie tylko smak, ale cała gama doznań sensorycznych wynikających z kolorów, zapachów, konsystencji, kompozycji na talerzu. Dzieci z nadwrażliwością zmysłów mogą czuć się przytłoczone tą kakofonią i w rezultacie jeść bardzo mało i bez urozmaicenia.

NAJNOWSZE

  • zdj. AdobeStock/Chinnapong

    Późniejsze przejście menopauzy wiąże się ze zdrowszymi naczyniami krwionośnymi

    Według najnowszych badań Uniwersytetu Kolorado w Boulder kobiety, które przechodzą menopauzę później, mają zdrowsze naczynia krwionośne dłużej niż te, u których do przekwitania dochodzi wcześniej.

  • Żelazo – toksyczne, ale niezbędne

  • Czy da się uchronić dziecko przed uzależnieniem?

  • Schizofrenia - odczarować mit zastrzyku

  • Kiełki cenniejsze nie tylko od ziarna

  • Adobe

    Nauka kontra łysienie – mecz wciąż trwa

    Mimo że przeszczepy włosów są coraz powszechniejsze, medycyna nie zapomina o łysieniu. Wciąż trwają poszukiwania nowych terapii. Najnowsze trendy to terapia komórkami macierzystymi i hodowla nowych mieszków włosowych w laboratoriach.

  • Wyzwania medycyny: choroby neuronu ruchowego

  • Sport pomaga leczyć choroby układu krążenia