Dieta śródziemnomorska ponownie na pierwszym miejscu

Dieta śródziemnomorska znowu zwycięża jako najbardziej korzystna dla zdrowia. Jakie diety znalazły się wraz z nią na podium, na jakich produktach bazują oraz co je wszystkie łączy?

Adobe Stock/anna_krotofil
Adobe Stock/anna_krotofil

Grupa ekspertów z różnych dziedzin medycyny i dietetyki przeanalizowała 38 diet pod kątem ich wpływu na zdrowie w oparciu o dowody naukowe i rekomendacje. Wyniki ogłoszono w amerykańskim czasopiśmie U.S News & World Report.

Złoto - dieta śródziemnomorska

Dieta śródziemnomorska to bogactwo świeżych ryb, owoców morza i produktów, które najczęściej podaje się nieprzetworzone – prosto na stół. Czasem wystarczy skropić je oliwą z oliwek, dodać cytrynę lub limonkę. Na talerzu często goszczą owoce i warzywa, świeże lub poddane tylko lekkiemu gotowaniu lub grillowaniu. Po polsku niedogotowany makaron brzmi niezachęcająco, a na włoskim na stole króluje tylko w wersji al dente. Krótsze gotowanie zapewnia niższy indeks glikemiczny, co powoduje, że stężenie cukru we krwi po posiłku tak mocno nie wzrasta. Taki sposób podawania zaleca się szczególnie osobom z cukrzycą.

Dieta śródziemnomorska to soczyste i słodkie od słońca arbuzy, pomarańcze, mandarynki, figi, granaty, a także oliwki, dynie, cukinie, bakłażany, pomidory, ogórki. To także różne rodzaje orzechów i aromatycznych ziół, nasiona roślin strączkowych. To dieta umiarkowanie bogata w fermentowane produkty mleczne i raczej skromniejsza, jeśli chodzi o tłuszcze pochodzenia zwierzęcego oraz mięso. 

Z takiej właśnie diety organizm czerpie błonnik pokarmowy, nienasycone kwasy tłuszczowe, przeciwutleniacze i związki bioaktywne. To wszystko razem wpływa na organizm przeciwzapalnie. 

„To właśnie ten model żywienia doskonale sprawdza się u osób zmagającymi się z chorobami zależnymi od stylu życia m.in. cukrzycą typu 2 czy chorobami układu krążenia. Bazując na różnorodności produktów, dobrze zbilansowana dieta śródziemnomorska dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Przestrzeganie jej zasad sprzyja zarówno utracie macy ciała i co ważne, dalszemu utrzymaniu jej w normie” – podkreślają Izabela Pawluk i Monika Kaczorek ekspertki z Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej.

Srebro - dieta DASH

Tę dietę zaleca się w profilaktyce i leczeniu nadciśnienia tętniczego. To bardzo zbliżony talerz do tego śródziemnomorskiego, acz z mniejszą zawartością soli, która podnosi ciśnienie.

Brąz - dieta fleksitariańska

Dieta fleksitariańska, czyli po prostu elastyczny wegetarianizm polega na zastąpieniu większości potraw mięsnych oraz jego przetworów roślinnymi, bazującymi głównie na nasionach roślin strączkowych (soi, fasoli, soczewicy, ciecierzycy, bobu, grochu). Ograniczenie mięsa ma znaczenie dla zdrowia.

„Z wielu publikacji naukowych wynika, że zmniejszenie konsumpcji mięsa, zwłaszcza czerwonego wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem rozwoju chorób dietozależnych tj. chorób układu sercowo-naczyniowego czy cukrzycy typu 2. Warto dodać, że Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC – International Agency for Research on Cancer), zakwalifikowała mięso czerwone do grupy 2A – czyli do czynników prawdopodobnie rakotwórczych dla człowieka, a mięso przetworzone (np. wędliny, kiełbasy, konserwy) do grupy 1, czyli czynników o działaniu rakotwórczym dla ludzi” – zaznacza Sylwia Pacyna-Szymańska, dietetyczka Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej.

Zwycięskie diety łączy to, że bazują na różnorodnych i wartościowych produktach, które „dostarczają niezbędnych makroskładników, składników mineralnych oraz witamin”. 

„Dodatkowo liczne publikacje i badania naukowe potwierdzają korzyści zdrowotne z ich stosowania, zarówno w prewencji, jak i leczeniu chorób” – podsumowują ekspertki Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej.
 

Autorka

Klaudia Torchała

Klaudia Torchała - Z Polską Agencją Prasową związana od końca swoich studiów w Szkole Głównej Handlowej, czyli od ponad 20 lat. To miał być tylko kilkumiesięczny staż w redakcji biznesowej, została prawie 15 lat. W Serwisie Zdrowie od 2022 roku. Uważa, że dziennikarstwo to nie zawód, ale charakter. Przepływa kilkanaście basenów, tańczy w rytmie, snuje się po szlakach, praktykuje jogę. Woli małe kina z niewygodnymi fotelami, rowery retro. Zaczyna dzień od małej czarnej i spaceru z najwierniejszym psem - Szógerem.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • Adobe

    Szczawiany – mroczne oblicze rabarbaru

    Chłodnik z botwiny, szpinakowe smoothie czy kwaśna zupa szczawiowa to kulinarne symbole wiosny. Zielone liście dostarczają przecież witamin i minerałów, buraki cennych antyoksydantów, a rabarbar kusi orzeźwiającym smakiem. Jednak wszystkie te rośliny łączy pewien nieoczywisty związek chemiczny – szczawiany, znane też jako kwas szczawiowy i jego sole. Ta sama substancja, która nadaje szczawiowi i rabarbarowi ich charakterystyczną kwaskowatość, ma również ciemniejsze oblicze. 

  • Adobe

    Szczawiany – mroczne oblicze rabarbaru

    Chłodnik z botwiny, szpinakowe smoothie czy kwaśna zupa szczawiowa to kulinarne symbole wiosny. Zielone liście dostarczają przecież witamin i minerałów, buraki cennych antyoksydantów, a rabarbar kusi orzeźwiającym smakiem. Jednak wszystkie te rośliny łączy pewien nieoczywisty związek chemiczny – szczawiany, znane też jako kwas szczawiowy i jego sole. Ta sama substancja, która nadaje szczawiowi i rabarbarowi ich charakterystyczną kwaskowatość, ma również ciemniejsze oblicze. 

  • Adobe Stock/Ivan

    Grill wege

    Wegetariańskie grillowanie może z powodzeniem zastąpić to tradycyjne, z kiełbasą i karkówką. Dobrze zbilansowane dostarczy nie tylko podstawowych składników odżywczych w lżejszej i zdrowszej wersji, ale także mniej związków rakotwórczych, które wydzielają się przy przygotowywaniu mięsa w wysokiej temperaturze.

  • Adobe

    Tłuszcze trans – metaboliczna trucizna

    Na początku XX wieku chemicy znaleźli sposób, by z taniego oleju roślinnego uzyskać produkt wyglądem i konsystencją przypominający masło, ale nie jełczejący i kosztujący grosze. Tak narodziły się tłuszcze trans – kulinarne wunderwaffe ery fast foodu. Dziś te same izomery są traktowane przez epidemiologów jak bomba z opóźnionym zapłonem: Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że co roku odbierają życie nawet 183 tys. osób i wciąż pozostają zagrożeniem dla 5 mld ludzi na świecie.

NAJNOWSZE

  • Adobe Stock/Philip

    Niepoczytalność - czyn z kodeksu karnego, a winy nie ma

    Popełnił odrażający czyn i zamiast w więzieniu ląduje w szpitalu, a bywa, że wkrótce z niego wychodzi. Choć kłóci się to z popularnym poczuciem sprawiedliwości, są ludzie, którzy nie są winni, choć popełnili czyn zabroniony. Czym jest niepoczytalność i o tym, że czyny w tym stanie to niewielki odsetek złamania reguł prawa opowiada krajowy konsultant ds. psychiatrii prof. Piotr Gałecki*.

  • Test na HIV w gabinecie lekarza POZ

  • Szczawiany – mroczne oblicze rabarbaru

  • Szczawiany – mroczne oblicze rabarbaru

  • Trzy „P” dla zdrowia psychicznego

  • Adobe Stock

    Mleko matki pamięta emocje

    Zdrowie psychiczne kobiety wpływa na skład jej pokarmu, od hormonów po mikrobiom. To może mieć znaczenie dla rozwoju dziecka. Oddziaływać na jego odporność, a nawet osobowość – wynika z przeglądu badań, przygotowanego przez studentów i naukowców z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.

  • Zespół cieśni nadgarstka niedocenianą cechą RZS

  • Fizjoterapia w opiece długoterminowej