Zbadaj, czy nie masz jaskry

W Światowym Tygodniu Jaskry, który przypada na dni od 7 do 13 marca, w wybranych gabinetach okulistycznych w całym kraju będzie można bezpłatnie zbadać wzrok w kierunku jaskry. Warto skorzystać! Jaskra dość długo przebiega bezobjawowo, ale czyni wtedy nieodwracalne szkody. Wczesne jej wykrycie to zaś szansa na uratowanie wzroku.

Fot. PAP/M. Kmieciński
Fot. PAP/M. Kmieciński

Dla wszystkich, którzy nie odwiedzili okulisty przez ostatni rok i nie mają zdiagnozowanej choroby, Polskie Towarzystwo Okulistyczne organizuje w dniach 7-13 marca tydzień bezpłatnych badań. W akcję zaangażowały się 74 placówki z 15 województw. Lista placówek biorących udział w akcji dostępna jest na stronie: www.tydzienjaskry.pl. W tym roku zaplanowano przebadanie 2909 pacjentów, zatem warto się zapisać wcześniej.

Łukasz Słowik, u którego wykryto jaskrę, gdy był nastolatkiem, apeluje, aby nie bagatelizować tej choroby.  

- Nie posłuchałem lekarza, nie stosowałem kropel, które miały mnie uchronić przed postępem choroby. Początkowo nic się nie zmieniało, lekarz nie zauważał, że nie stosuję się do jego zaleceń, rodziców łatwo było oszukać. Tak to trwało przez kilka lat. Ale w końcu pogarszający się wzrok zaczął wpływać na moje codzienne funkcjonowanie. Oprzytomniałem dopiero wtedy, kiedy zmiany były już nieodwracalne – wspomina. 

Jak się dowiedział?

Grafika PAP/M. Samczuk

Jaskra – cichy złodziej wzroku

To podstępna choroba, a stawka za jej zlekceważenie wysoka – utrata wzroku. Można ją wcześnie wykryć i uniknąć tragicznego scenariusza. 11 marca zaczyna się akcja, dzięki której przez tydzień bezpłatnie można zbadać wzrok w 64 gabinetach w 38 polskich miastach.

- Na początku to były błahe rzeczy: trudniej było mi zorientować w otwartej przestrzeni, na przykład w sklepie, gdy rozglądałem się na ulicy trudniej było mi znaleźć jakiś element ze względu na zwężające się pole widzenia. Z czasem zaczęło to wpływać również na moją sytuację zawodową, ponieważ kiedy nie mogę wszystkiego szybko i sprawnie spostrzec, niezależnie od swoich kompetencji jestem mniej atrakcyjnym pracownikiem. Wpłynęło to też na moje pasje. Nie mogę już tak aktywnie jeździć na rowerze jak kiedyś, to niebezpieczne nie tylko dla mnie, ale i dla innych – opowiada.

Łukasz Słowik jest przewodnikiem po „Niewidzialnej Wystawie”, dzięki której można poczuć, jak  świat odbierają ludzie niewidomi. Uważa, że jaskra wpływa na każdy aspekt jego życia. Zdarza się, że czynniki zewnętrzne, na które nie mamy wpływu, jak obecna sytuacja pandemiczna, dodatkowo je pogarsza.

Prof. Ewa Mrukwa - Kominek ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach uważa, że historia Łukasza Słowika pokazuje, jak istotne jest przestrzeganie zaleceń lekarskich przez pacjenta i – w szerszym zakresie – odpowiednia komunikacja między lekarzem a pacjentem.

Jaskra może nie być jedynym problemem zdrowotnym

- Naszą rolą jest uświadomić pacjentowi, jakie mogą być konsekwencje niezastosowania się do naszych zaleceń. Czasem konieczna jest rozmowa z psychologiem, czy nawet z psychiatrą. Depresja wywołana obawą utraty widzenia i utraty samodzielności jest bardzo dużym problemem - podkreśla prof. Mrukwa-Kominek.

Lęk, poczucie bezradności, niepokój, brak nadziei – to najczęściej odczuwane emocje związane z diagnozą. A ubytki w polu widzenia mogą sprawiać trudności w tak prostych czynnościach, jak wchodzenie po schodach czy poruszanie się po ulicy. 

- Czynnikami nasilającymi stany depresyjne u pacjentów z jaskrą jest postępujące uszkodzenie pola widzenia, pogorszenie ostrości wzroku, konieczność stosowania wielu kropli do oczu i potrzeba leczenia operacyjnego – dodaje dr hab. n. med. Anna Zaleska–Żmijewska, Katedra i Klinika Okulistyki Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Jaskra: czynniki ryzyka

Zachorować może każdy, ale są czynniki, które narażają w sposób szczególny. To m.in.:

  • wiek powyżej 40. roku życia,
  • choroby kardiologiczne,
  • występowanie jaskry w rodzinie,
  • zaburzenia krążenia obwodowego,
  • życie w ciągłym stresie,
  • bóle głowy.
Rysunek do tekstu o szkodliwości ekranów/ Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

Oczy przed ekranem – jak im ulżyć

Wysokoenergetyczne niebieskie światło, zbyt rzadkie mruganie, długotrwałe skupianie wzroku na szczegółach w małych odległościach - to czynniki, które towarzyszą korzystaniu z ekranów i mogą prowadzić do kłopotów ze wzrokiem. Istnieją na szczęście sposoby, dzięki którym można sobie pomóc.

Niezależnie od głównych czynników, profilaktyczne badanie w kierunku jaskry zalecane jest każdej osobie, która od roku nie była u okulisty. Wykrycie choroby we wczesnych stadiach zaawansowania jest bardzo ważne, ponieważ rozpoczęcie leczenia w odpowiednim czasie pozwala uniknąć całkowitej utraty widzenia.

Zobaczyć niewidzialny świat

Zwiedzającym „Niewidzialną wystawę” towarzyszą edukatorzy. 

- Za każdym razem naszym gościom mówimy, aby czerpali z tego doświadczenia jak najwięcej – wyjaśnia Małgorzata Szumowska Dyrektor Generalny „Niewidzialnej Wystawy”.

Jednym z celów wystawy jest też uzmysłowienie zwiedzającym znaczenia profilaktyki.

- Staramy się mobilizować naszych gości, by nie odwlekali wizyty u okulisty, bez względu na to, czy jest to wizyta refundowana czy trzeba za nią zapłacić. To wysiłek i wydatek, które warto ponieść – dodaje.

Szacuje się, że około 800 tysięcy ludzi w Polsce ma jaskrę, ale diagnozę ma tylko około połowa z nich. To dlatego, że jaskra rozwija się bez żadnych istotnych dolegliwości. W jednej z poprzednich edycji Tygodnia Jaskry na przebadanych niemal 2,5 tys. osób postawiono diagnozę jaskry lub skierowano na dalsze badania nieco ponad 1000 osób.

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

Tekst powstał po konferencji 1 marca inaugurującej piątą edycję ogólnopolskiej akcji bezpłatnych badań przesiewowych w kierunku jaskry p.t.: „Polscy okuliści kontra jaskra”.
 

Autorka

Monika Grzegorowska

Monika Grzegorowska - O dziennikarstwie marzyła od dziecka i się spełniło. Od zawsze to było dziennikarstwo medyczne – najciekawsze i nie do znudzenia. Wstępem była obrona pracy magisterskiej o błędach medycznych na Wydziale Resocjalizacji. Niemal całe swoje zawodowe życie związała z branżowym Pulsem Medycyny. Od kilku lat swoją wiedzę przekłada na bardziej przystępny język w Serwisie Zdrowie PAP, co doceniono przyznając jej Kryształowe Pióro. Nie uznaje poranków bez kawy, uwielbia wieczory przy ogromnym stole z puzzlami. Życiowe baterie ładuje na koncertach i posiadówkach z rodziną i przyjaciółmi.

ZOBACZ TEKSTY AUTORKI

ZOBACZ PODOBNE

  • Fot.Kmieciński/PAP

    Czy czerwone światło będzie leczyć oczy?

    Kolejne doniesienia mówią o tym, że relatywnie prosta i nieobciążająca pacjenta terapia z użyciem czerwonego światła może pomagać w różnych chorobach oczu – od tzw. jęczmieni czy gradówek, przez krótkowzroczność, aż po zwyrodnienie plamki żółtej. Ile w tym prawdy?

  • Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

    Jak skutecznie poradzić sobie z bezsennością

    Po 40-tce zaczynamy spać coraz krócej i coraz płycej, przez co sen nie jest już tak regenerujący i nie zawsze daje odświeżenie intelektualne. To efekt  starzenia się ośrodkowego układu nerwowego i procesów, które zachodzą w mózgu wraz z wiekiem. Dowiedz się, kiedy wybrać się do specjalisty i jakie proste triki można zastosować, by poprawić jakość snu.

  • Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

    Jelita – czynna kolonia, kanalizacja i centrum dowodzenia

    Jelito cienkie i grube to autostrada biegnąca od żołądka po odbyt. Ale też droga łącząca ten organ z centrum dowodzenia – naszym mózgiem. Od zawartości i jakości dostarczanego nią towaru zależy nasz dobrostan. Czym tak naprawdę są jelita, jakich powinny mieć mieszkańców, by funkcjonowały bez zarzutu? Jak dbać o zdrowie jelit i dlaczego?

  • Adobe Stock

    Cukier równa się próchnica

    Dentyści apelują do rodziców o powstrzymanie się przed dodawaniem cukru, w tym syropów owocowych i miodu, do posiłków i przekąsek w pierwszych dwóch latach życia dziecka. Potem lepiej też go ograniczać. Zobacz, co jeszcze pomoże ci uniknąć próchnicy. 

NAJNOWSZE

  • zdj. AdobeStock

    Śmiertelnie niebezpieczne trutki

    W ostatnich tygodniach miało miejsce kilka tragicznych w skutkach zatruć preparatami do zwalczania gryzoni. „To szokujące sytuacje, do których nie powinno dojść, zasady stosowania tych preparatów są jasne, wystarczy uważnie przeczytać etykietę” – uważa Paweł Kaczmarczyk, specjalista branży pestcontrol.

  • W górach lęk może przerodzić się w panikę. To śmiertelnie niebezpieczne!

  • Dysleksja rozwojowa: jej objawy pojawiają się już w przedszkolu!

  • Czy czerwone światło będzie leczyć oczy?

  • Bezpłatne szczepienia przeciwko krztuścowi w ciąży: co warto wiedzieć?

  • zdj. AdobeStock

    Uzależnienia u dzieci i młodzieży coraz większym problemem

    Liczba dzieci i nastolatków, które wymagają specjalistycznej pomocy w zakresie uzależnień rośnie. Nastolatki upijają się, sięgają po coraz mocniejsze alkohole, spożywają leki nasenne i godzinami przesiadują w internecie. A przecież używki mają destrukcyjny wpływ na rozwijający się układ nerwowy - alarmuje dr n. med. Aleksandra Lewandowska krajowa konsultant w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, ordynator oddziału psychiatrycznego dla dzieci w Specjalistycznym Psychiatrycznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Łodzi.

  • Wapowanie - „sport” nastolatków

  • Nie tylko szczepienia przeciw HPV ważne w prewencji raka szyjki macicy