Można być otyłym i niedożywionym?

To FAKT! Niedożywienie nie zawsze jest związane z wychudzeniem; można mieć nadwagę lub być wręcz otyłym i jednocześnie niedożywionym. Dzieje się tak wtedy, gdy posiłki obfitują w kalorie, ale są ubogie pod względem wartości odżywczych. Niedożywienie często jest też efektem i objawem wielu chorób.

Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki
Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

Zatem otyłość i niedożywienie mogą iść w parze. W wyniku jednorodnej diety, wysokocukrowej i wysokotłuszczowej tworzą się niedobory białek, witamin, żelaza, wapnia i innych pierwiastków. Jeżeli chcesz schudnąć, nie sięgaj po modne „diety cud”, które są najczęściej niezbilansowane pod względem zawartości potrzebnych dla zdrowia (i urody) składników. Co gorsza, tego rodzaju diety nie tylko wyrabiają złe nawyki żywieniowe, ale mogą też pogłębiać towarzyszące otyłości choroby, np. niewydolność nerek, wątroby, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2.

Poznaj triadę badań, które warto robić raz w roku

Niedożywiona osoba jest osłabiona nie tylko fizycznie, ale i psychicznie, co nie sprzyja wytrwałości w stosowaniu diety, a także predysponuje do depresji.

Niedożywienie towarzyszy też wielu chorobom. Jest na przykład powszechnym problemem pacjentów z nowotworami; jak wskazują autorzy poglądowej pracy na temat niedożywienia w chorobach nowotworowych opublikowanej w „Medycynie Paliatywnej” niedożywienie stwierdza się u zdecydowanej większości chorych przyjmowanych na oddziały onkologiczne. Stanowi to – podkreślają – istotny problem kliniczny dla zespołu terapeutycznego, bowiem niedożywienie pogarsza wyniki leczenia; co więcej, może też być powodem niezastosowania niektórych terapii.

Fot. Jacek Turczyk/PAP

To nerki oczyszczają, a nie kuracje

- Nieprawidłowy metabolizm człowieka wynikający ze stanów zapalnych, z choroby nowotworowej, urazu, długotrwałego leczenia, powoduje, że zdrowe komórki potrzebują dużo energii i organizm pobiera w tym celu  najlepsze paliwo. Niestety, nie z tkanki tłuszczowej, choć wszyscy tego właśnie byśmy chcieli, tylko z mięśni – tłumaczy lek. med. Piotr Klimczuk z Opolskiego Centrum Onkologii. -  Proszę spojrzeć na osoby po wypadkach, z urazem głowy czy centralnego układu nerwowego: one najczęściej w krótkim czasie bardzo tracą na wadze. Bo organizm działa wtedy według zasady: „wszystkie ręce na pokład”, by uratować układ nerwowy, a do tego potrzebna jest energia, i to nie ta z tłuszczu, lecz z mięśni – tłumaczy.

Niedożywienie: sygnały ostrzegawcze

Lekarz zwraca uwagę na pewne sygnały ostrzegawcze, które mogą świadczyć o niedożywieniu. Pierwszym jest osłabienie. Na przykład, jeśli „puszysta” kobieta nie może unieść siatki, ma kłopot, żeby wstać z krzesła, jeśli postawny mężczyzna męczy się przy chodzeniu, to znaczy, że dzieje się coś niedobrego. 

- Jeśli kobieta nadal nosi szeroką sukienkę, ale ręce ma wiotkie, zanikł zarys bicepsów, wszystko ją męczy, to znaczy że traci mięśnie i gdzieś jest tego przyczyna – dodaje lekarz. 

Niedożywienie powoduje też problemy z koordynacją ruchową, zwłaszcza u osób starszych, zaburzenia funkcji poznawczych, pamięci.

Ważne, by tego rodzaju sygnałów nie lekceważyć i podjąć próbę wyjaśnienia, co może być przyczyną tego rodzaju objawów. Możliwości jest mnóstwo: od najprostszej - nieprawidłowej diety, poprzez zaburzenia przyswajania składników z posiłków, zaburzenia hormonalne, przewlekły stan zapalny, po chorobę nowotworową. 

- Konieczna jest w takich przypadkach pogłębiona diagnostyka – podkreśla Piotr Klimczuk.

Fot. PAP/Jacek Turczyk

Przewlekłe zmęczenie: 10 najczęstszych przyczyn

Czujesz się ciągle zmęczony lub wyczerpany? Ulgi nie przynosi ci ani sen, ani nawet dwutygodniowy urlop? Nie lekceważ tego stanu, bo mogą się za nim kryć groźne choroby. Podpowiadamy, jakie są najczęstsze przyczyny przewlekłego zmęczenia, a także różne sposoby na odzyskanie energii.

Jeśli lekarze podejrzewają niedożywienie, często zlecają badanie oznaczenia poziomu albumin w surowicy krwi. Zbyt niski poziom tych białek może wskazywać na niedożywienie.

- Poziom albumin nie jest wiodącym elementem w monitorowaniu leczenia żywieniowego, ale jest bardzo dobrym sygnałem, że coś dzieje się nie tak. Również gwałtowny i wyraźny spadek poziomu cholesterolu  wskazuje na to, że energia jest pobierana z naszych pokładów energetycznych, a nie z dostarczanego pożywienia” – zastrzega specjalista. 

W diagnostyce przyczyn niedożywienia pomocne są też badania układu pokarmowego – gastroskopia, kolonoskopia lub proste i nieinwazyjne, a wciąż niedoceniane badanie kału na krew utajoną. To ostatnie w niektórych krajach uważane jest za tak samo skuteczne w wykrywaniu nowotworów jelita grubego jak profilaktyczna kolonoskopia

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

Źródło: A. Tokajuk, H. Car, M. Z. Wojtukiewicz: Problem niedożywienia w chorobie nowotworowej, Medycyna Paliatywna, 2015

Wypowiedzi z konferencji „Kwiatu kobiecości” dotyczącej kampanii diagnostyki raka jajnika, która odbyła się 14 listopada 2019 r w Warszawie
 

ZOBACZ PODOBNE

  • Fot.Kmieciński/PAP

    Czy czerwone światło będzie leczyć oczy?

    Kolejne doniesienia mówią o tym, że relatywnie prosta i nieobciążająca pacjenta terapia z użyciem czerwonego światła może pomagać w różnych chorobach oczu – od tzw. jęczmieni czy gradówek, przez krótkowzroczność, aż po zwyrodnienie plamki żółtej. Ile w tym prawdy?

  • Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

    Jak skutecznie poradzić sobie z bezsennością

    Po 40-tce zaczynamy spać coraz krócej i coraz płycej, przez co sen nie jest już tak regenerujący i nie zawsze daje odświeżenie intelektualne. To efekt  starzenia się ośrodkowego układu nerwowego i procesów, które zachodzą w mózgu wraz z wiekiem. Dowiedz się, kiedy wybrać się do specjalisty i jakie proste triki można zastosować, by poprawić jakość snu.

  • Rys. Krzysztof "Rosa" Rosiecki

    Jelita – czynna kolonia, kanalizacja i centrum dowodzenia

    Jelito cienkie i grube to autostrada biegnąca od żołądka po odbyt. Ale też droga łącząca ten organ z centrum dowodzenia – naszym mózgiem. Od zawartości i jakości dostarczanego nią towaru zależy nasz dobrostan. Czym tak naprawdę są jelita, jakich powinny mieć mieszkańców, by funkcjonowały bez zarzutu? Jak dbać o zdrowie jelit i dlaczego?

  • Adobe Stock

    Cukier równa się próchnica

    Dentyści apelują do rodziców o powstrzymanie się przed dodawaniem cukru, w tym syropów owocowych i miodu, do posiłków i przekąsek w pierwszych dwóch latach życia dziecka. Potem lepiej też go ograniczać. Zobacz, co jeszcze pomoże ci uniknąć próchnicy. 

NAJNOWSZE

  • zdj. AdobeStock

    Śmiertelnie niebezpieczne trutki

    W ostatnich tygodniach miało miejsce kilka tragicznych w skutkach zatruć preparatami do zwalczania gryzoni. „To szokujące sytuacje, do których nie powinno dojść, zasady stosowania tych preparatów są jasne, wystarczy uważnie przeczytać etykietę” – uważa Paweł Kaczmarczyk, specjalista branży pestcontrol.

  • W górach lęk może przerodzić się w panikę. To śmiertelnie niebezpieczne!

  • Dysleksja rozwojowa: jej objawy pojawiają się już w przedszkolu!

  • Czy czerwone światło będzie leczyć oczy?

  • Bezpłatne szczepienia przeciwko krztuścowi w ciąży: co warto wiedzieć?

  • zdj. AdobeStock

    Uzależnienia u dzieci i młodzieży coraz większym problemem

    Liczba dzieci i nastolatków, które wymagają specjalistycznej pomocy w zakresie uzależnień rośnie. Nastolatki upijają się, sięgają po coraz mocniejsze alkohole, spożywają leki nasenne i godzinami przesiadują w internecie. A przecież używki mają destrukcyjny wpływ na rozwijający się układ nerwowy - alarmuje dr n. med. Aleksandra Lewandowska krajowa konsultant w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, ordynator oddziału psychiatrycznego dla dzieci w Specjalistycznym Psychiatrycznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Łodzi.

  • Wapowanie - „sport” nastolatków

  • Nie tylko szczepienia przeciw HPV ważne w prewencji raka szyjki macicy