Bądź zawsze na bieżąco
z Serwisem Zdrowie!

Zapisz się na nasze powiadomienia, a nie ominie Cię nic, co ważne i intrygujące w tematyce zdrowia.

Justyna Wojteczek
redaktor naczelna zdrowie.pap.pl

Do góry
k

Kac

Inaczej zwany kociokwikiem. Ogólne poczucie dyskomfortu związane z nadmiernym spożyciem alkoholu poprzedniego dnia. Kac objawia się zawrotami głowy, nudnościami, bólem głowy, poczuciem winy, odwodnienie.

Aby zapobiec powyższym objawom można zastosować kilka wskazówek:

  • Przede wszystkim należy nie pić alkoholu więcej niż może wytrzymać to organizm. Jeżeli nie znamy swoich granic, lepiej uważać na ilość spożywanego alkoholu i zawsze stosować się do zasady: im mniej, tym lepiej. Warto razem z alkoholem zamówić sok czy wodę i po ten napój sięgać częściej;
  • Nie pić alkoholu przy pustym żołądku. Najlepiej wcześniej, zanim zaczniemy pić, zjeść potrawę zawierającą tłuszcze, które spowalniają wchłanianie alkoholu;
  • Ruch pomaga pozbyć się nadmiaru alkoholu, więc jeśli znajdujemy  się na imprezie tanecznej, lepiej nie podpierać ścian, a ruszyć na parkiet;
  • Zanim sięgniemy po kieliszek z alkoholem, warto najpierw wypić napój bezalkoholowy (najlepiej wodę niegazowaną), który spowalnia wchłanianie alkoholu do organizmu.

Nie ma jednej określonej metody leczenia. Leki przeciwbólowe mogą pomóc w bólach głowy, ważne jest też żeby uzupełnić wypłukane przez alkohol minerały i witaminy. W takich sytuacjach najlepiej pić wodę oraz napoje izotoniczne w dużych ilościach oraz zjeść rosół.

mz 

Źródło: „Collins. Słownik encyklopedyczny MEDYCYNA”, wyd. RTW; nhs.uk.

Kamica nerkowa

To obecność w drogach moczowych nierozpuszczalnych złogów (kamieni), które powstają w wyniku wytrącania się różnych substancji chemicznych zawartych w moczu (gdy ich stężenie jest zbyt wysokie). Jakie to substancje? Najczęściej (40 proc. przypadków) występuje kamica spowodowana przez szczawian wapnia. Inne substancje kamicorodne to np.: apatyty (czyli różnego rodzaju fosforany wapnia), fosforan magnezowo-amonowy i kwas moczowy. 

Do powstawania złogów w układzie moczowym mogą przyczyniać się także inne czynniki ryzyka, takie jak np.:

  • zastój moczu i zakażenia układu moczowego
  • przyjmowanie niektórych leków i suplementów diety (np. sulfonamidów, preparatów z witaminą D).
  • niektóre choroby przewlekłe: nowotwory, dna moczanowa, osteoporoza, choroba Leśniowskiego - Crohna. 

Na szczęście wiedza medyczna podsuwa też praktyczne sposoby na to, jak można zmniejszyć ryzyko wystąpienia tej przykrej, groźnej i bolesnej choroby, jak również jej zaostrzeń. 

Po pierwsze, trzeba dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, czyli dużo pić (najlepiej wodę niskozmineralizowaną), ponieważ zbyt mała objętość przyjmowanych płynów stanowi istotny czynnik ryzyka kamicy nerkowej. 

Po drugie, trzeba się regularnie ruszać, bo zbyt długie unieruchomienie zwiększa ryzyko wystąpienia tej choroby. 

Po trzecie, należy dbać o zdrowe, zbilansowane żywienie. Należy szczególnie unikać następujących diet: 

  • bogatobiałkowej,
  • bogatosodowej,
  • bogatowapniowej,
  • bogatoszczawianowej
  • bogatopurynowej. 

Po czwarte, należy unikać przebywania w klimacie tropikalnym oraz pracy w suchym i gorącym środowisku. 

Vik

Źródło: 

„Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych”, wyd. Medycyna Praktyczna, 2013
 

Kognitywistyka

Nauka łącząca metody badawcze i podejścia teoretyczne dziedzin zajmujących się problematyką umysłu, poznania i języka, takich jak psychologia, neurobiologia, filozofia, informatyka, lingwistyka i antropologia. Kognitywistyka jest obszarem interdyscyplinarnym, ze szczególnym uwzględnieniem informatyki oraz psychologii.
Głównymi obszarami badań kognitywistyki są problemy związane z procesami myślenia, świadomością, językiem, percepcją, sztuczną inteligencją, procesami uczenia się czy podejmowania decyzji, a także obserwacja i analiza działania zmysłów, mózgu i umysłu oraz ich modelowanie.

mw
 

Kolonoskopia

To badanie diagnostyczne umożliwiające wykrycie m.in. patologicznych zmian w śluzówce jelit. Jest jednym z najprzydatniejszych badań do wczesnego wykrywania raka jelita grubego lub stanów przedrakowych. 

Kolonoskopia jest też skutecznym narzędziem diagnostycznym w przypadku innych chorób jelit, w tym m.in. zespołu jelita drażliwego oraz autoimmunologicznych stanów zapalnych, takich jak choroba Leśniowskiego - Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego. W tych ostatnich przypadkach pomaga również ocenić skutki trwającego leczenia.

Badanie polega na wprowadzeniu przez odbyt specjalnego wziernika i obejrzeniu całego jelita grubego. Do tego celu służy giętki instrument zwany kolonoskopem, długości od 130 do 200 cm. Tory wizyjne znajdujące się we wzierniku pozwalają na przedstawienie obrazu z wnętrza przewodu pokarmowego w odpowiednim powiększeniu na kolorowym monitorze. W trakcie badania można pobrać wycinki śluzówki do badania histopatologicznego, a w razie potrzeby od razu wykonać zabieg endoskopowy, czyli np. usunąć polipy - zgrubienia (uwypuklenia) śluzówki w jelicie grubym, z których może rozwinąć się rak.

Kolonoskopię na ogół wykonuje się ambulatoryjnie. Może ona zostać wykonana w sedacji (narkozie), ale nie jest to konieczne. 

Lekarz również może skierować pacjenta na kolonoskopię ze względów diagnostycznych, gdy u pacjenta występuje np. krwawienie, zaburzenia rytmu wypróżnień lub jeśli istnieje podejrzenie, że w jelicie jest polip lub zwężenie.

Kolonoskopia jest też w pakiecie darmowych badań przesiewowych w kierunku wykrycia raka jelita grubego. Można się na nie zgłosić bez zaproszenia, gdy spełni się następujące warunki: 
wiek 50–65 lat i brak wykonanej kolonoskopii w ciągu ostatnich 10 lat,
40–49 lat i posiadanie krewnego pierwszego stopnia, u którego wykryto raka jelita grubego,
25–49 lat i występowanie w rodzinie dziedzicznego rak jelita grubego niezwiązany z polipowatością (HNPCC).

Przygotowanie do kolonoskopii 

Przed badaniem należy zrobić wszystko, by oczyścić jelito grube. W tym celu na 24-48 godzin przed badaniem należy stosować dietę płynną, natomiast w przededniu badania stosuje się doustne leki przeczyszczające (makrogole lub fosforany). Niektóre ośrodki stosują także wlewki doodbytnicze (tzw. hegary) podczas przygotowania do badania.

Osoby z chorobami wymagającymi stałego, regularnego przyjmowania leków (np. nadciśnienie tętnicze, choroby serca, padaczka i inne) w dniu badania powinny zażyć poranną dawkę leku popijając niewielką ilością wody,

Osoby chorujące na cukrzycę powinny skonsultować z lekarzem sposób przygotowania do badania oraz poinformować o cukrzycy lekarza kierującego przed wystawieniem skierowania i personel pracowni niezwłocznie po zgłoszeniu się na badanie,

Osoby przyjmujące leki obniżające krzepliwość krwi (np. acenocumarol, sintrom, ticlid, plavix lub aspiryna, acard, acesan i inne) powinny przerwać ich stosowanie na siedem dni przed badaniem, należy to jednak wcześniej skonsultować z lekarzem prowadzącym. N

Niekiedy może zachodzić konieczność zmiany leczenia na heparynę niskocząsteczkową podawaną podskórnie np. Clexane, Fraxiparine,

Kobiety ciężarne i matki karmiące piersią powinny skonsultować z lekarzem prowadzącym sposób przygotowania do badania.

Po badaniu:

  • Jeśli badanie zostanie wykonane w znieczuleniu ogólnym, pacjent pozostaje krótki czas na obserwacji, następnie może udać się do domu pod opieką osoby dorosłej. W rzadkich przypadkach może zaistnieć konieczność dłuższej obserwacji. Przez 12 godzin po zabiegu nie wolno prowadzić pojazdów mechanicznych i spożywać alkoholu.
  • Można odczuwać wzdęcia i kurcze powodowane przez powietrze wprowadzone do jelita podczas badania. Uczucie to mija po oddaniu wiatrów.
  • Można odżywiać się i powrócić do normalnej aktywności życiowej tego samego dnia.

mw, zdrowie.pap.pl

źródło: Instytut-Centrum Onkologii im. M. Curi-Skłodowskiej w Warszawie

Koronawirus SARS-CoV-2

Koronawirus SARS-Cov-2 wywołuje chorobę o nazwie COVID-19. Przenosi się drogą kropelkową. Objawy COVID-19 to najczęściej gorączka, kaszel, duszności, problemy z oddychaniem, dodatkowo także bóle mięśni i zmęczenie. Mogą pojawić się także zaburzenia ze strony układu pokarmowego, np. biegunka. Choroba może mieć nagły początek. 

Szacuje się, że w 80 proc.  przypadków infekcja koronawirusem przebiega łagodnie lub wręcz bezobjawowo, jednak u pozostałych, kiedy dochodzi do rozwoju COVID-19, jej przebieg jest ciężki – występuje śródmiąższowe zapalenie płuc, którego powikłaniem jest ostra niewydolność oddechowa. W takiej sytuacji nie udaje się uratować pacjenta (ok.2–3 proc. chorych). Zauważono też, że im starszy pacjent, tym ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 większe.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) okres inkubacji, czyli czas od zakażenia pacjenta do wystąpienia pierwszych objawów waha się pomiędzy 1-14 dni, najczęściej jednak objawy pojawiają się w między 4. a 5. dniem od zakażenia. U części zakażonych objawy mogą w ogóle nie występować. Niestety osoby bez objawów mogą być źródłem zakażenia, choć wielu naukowców uważa, że poziom  zakaźności jest wówczas niższy niż u osób z objawami.

Zakazić się mogą osoby w każdym wieku, jednak osoby starsze, szczególnie te z istniejącymi schorzeniami przewlekłymi (takimi jak astma, cukrzyca, choroby serca) narażone są na cięższy przebieg choroby. 
W celu ochrony przed wirusem specjaliści zalecają przestrzeganie zasad higieny, a więc jak najczęstsze mycie rąk wodą z mydłem, a jeśli mydło i woda nie są dostępne, dezynfekowanie rąk za pomocą preparatów odkażających, które zawierają co najmniej 60 proc. alkoholu.

Zaleca się także tzw. dystansowanie społeczne. Jeśli to możliwe, w kontaktach z innymi osobami należy zachować odległość ok. metrów. Specjaliści zalecają także unikanie dotykania rękoma twarzy, szczególnie okolicy ust, nosa i oczu.

Koronawirus SARS-CoV-2 nie jest odporny na wysoką temperaturę. Ponieważ ma otoczkę lipidową, na powierzchni niszczą go także detergenty oraz alkohol o stężeniu 60-70 proc.

Źródło: www.gov.pl, mp.pl

mw/jw
 

Krótkowzroczność

Krótkowzroczność to najczęściej występująca wada wzroku. Polega na słabym widzeniu obiektów oddalonych, przy zachowaniu ostrego widzenia przedmiotów znajdujących się blisko. Krótkowidz gorsze widzenie w dal stara się poprawić, mrużąc oczy.

Wyróżnia się trzy stopnie krótkowzroczności: 

  • małą do 2,5D, tzw. szkolna krótkowzroczność rozpoczynająca się około 10.–12. roku życia może się powiększać na skutek zbyt długiej pracy wzrokowej z bliska. 
  • średnią 3,0D–6,0D, wada powiększa się do około 21. roku życia, tzn. do czasu ukończenia wzrostu oka. 
  • dużą ponad 6,0D – uwarunkowana jest genetycznie, postępuje wraz ze zwyrodnieniową chorobą oka, która. Na skutek powikłań, może powodować utratę widzenia.

Częstość występowania

U osób rasy żółtej odsetek krótkowzrocznych dochodzi do 80%, a u rasy białej do 25–30%. Najczęściej stwierdza się małą i średnią krótkowzroczność. Duża krótkowzroczność występuje rzadko, u kilku procent osób.

Sposoby leczenia

Krótkowzroczność można korygować za pomocą soczewek rozpraszających, oznaczonych znakiem minus (-) w postaci szkieł okularowych lub soczewek kontaktowych. Jedną z metod leczenia małej i średniej krótkowzroczności u dzieci i młodzieży są soczewki kontaktowe o odpowiednio dobranym kształcie zakładane na noc (tzw. ortokorekcja). U osób dorosłych, u których wada jest ustabilizowana, można wykonywać operacje laserowe modelowania rogówki, dzięki którym uzyskuje się zmniejszenie jej mocy łamiącej.

Zapobieganie powiększaniu się małej krótkowzroczności:

  • nie czytać w pozycji leżącej, 
  • utrzymywać odpowiednią odległość oczu od książki czy monitora komputera,
  • dbać o dobre oświetlenie miejsca pracy wzrokowej, 
  • robić przerwy podczas dłuższej pracy wzrokowej z bliska
  • kilka razy dziennie wykonywać ćwiczenia rozluźniające akomodację, na przykład trwające kilka minut luźne patrzenie na odległy obrany obiekt. 


Według niektórych doniesień stosowanie soczewek kontaktowych u dzieci powoduje spowolnienie lub zahamowanie powiększania się krótkowzroczności. 


mw
Źródło: mp

Krztusiec (koklusz)

Zakaźna, bakteryjna choroba układu oddechowego, przed którą chronią szczepienia, choć trzeba pamiętać, że z biegiem czasu odporność poszczepienna w tym przypadku się zmniejsza. Krztusiec jest szczególnie groźny dla małych dzieci. Oficjalnie rejestruje się w Polsce około 1200 przypadków krztuśca rocznie, ale specjaliści są przekonani, że ta statystyka jest zaniżona. Na krztusiec mogą bowiem chorować osoby dorosłe, które najczęściej otrzymały szczepionkę przeciwko tej chorobie w dzieciństwie i w ich przypadku zwykle przechodzi ona łagodnie i z mało charakterystycznymi dla krztuśca objawami – stąd zdaniem specjalistów często nie jest poprawnie diagnozowana.

Krztusiec wywołuje pałeczka tlenowa Bordetella pertussis wytwarzająca toksynę krztuścową. Choroba szerzy się drogą kropelkową.

Charakterystycznym objawem krztuśca jest silny, męczący, napadowy kaszel. Chory doznaje wręcz duszności, zanosi się kaszlem. U dzieci, które chorują na krztusiec, często napad kaszlu kończy się głębokim wdechem z głośnym świstem przypominającym „pianie” (objaw ten rzadko występuje u młodzieży i dorosłych). Pod koniec napadu chory odkrztusza gęstą, lepką wydzielinę, przy czym dzieci mogą ją połykać, a następnie zwymiotować. Napadom kaszlu w krztuścu może towarzyszyć obrzęk i zsinienie twarzy, mogą pojawić się wybroczyny na twarzy i spojówkach. U noworodków i małych dzieci zamiast kaszlu może wystąpić bezdech i drgawki. U dorosłych zwykle dominuje przewlekły, niecharakterystyczny kaszel, który może też prowokować wymioty.

Na krztusiec choruje się długo – napady kaszlu mogą dręczyć nawet sześć tygodni, po czym rozpoczyna się etap wielotygodniowego zdrowienia, kiedy kaszel występuje coraz rzadziej.

Przeciwko krztuścowi szczepi się małe dzieci zgodnie z kalendarzem ochronnych szczepień obowiązkowych. Zalecane jest też przyjmowanie szczepienia w postaci dawki przypominającej co 10 lat. Z kolei kobietom w ciąży, które chcą ochronić noworodka i siebie przed krztuścem, rekomenduje się szczepienie między 27. a 36. tygodniem ciąży.

jw/

Źródło: Medycyna Praktyczna
 

Najnowsze

 

Ta strona korzysta z plików cookie. Sprawdź naszą politykę prywatności, żeby dowiedzieć się więcej.