Bądź zawsze na bieżąco
z Serwisem Zdrowie!

Zapisz się na nasze powiadomienia, a nie ominie Cię nic, co ważne i intrygujące w tematyce zdrowia.

Justyna Wojteczek
redaktor naczelna zdrowie.pap.pl

Do góry
h

HAE - Dziedziczny Obrzęk Naczynioruchowy

Dziedziczny Obrzęk Naczynioruchowy (HAE; ang. hereditary angioedema)


To choroba rzadka, która charakteryzuje się nagłymi, bolesnymi i powtarzającymi się napadami obejmującymi różne części ciała m.in. ręce, nogi, brzuch, górne drogi oddechowe lub twarz. 


Objawy mogą różnić się stopniem nasilenia, a przebieg choroby u pacjentów może być odmienny dlatego diagnoza trwa zazwyczaj bardzo długo (w Polsce średnio 13 lat).


Choroba obniża jakość życia pacjentów i zagraża ich życiu. Jeśli obrzęki obejmą krtań, mogą doprowadzić do uduszenia. Życie z taką chorobą oznacza dla pacjentów nieustający lęk o życie. Ataki mogą występować nawet kilkadziesiąt razy w roku, są nieprzewidywalne, a ich pojawieniu się sprzyjają m.in. stres, przyjmowanie leków, uraz fizyczny, zabiegi chirurgiczne i infekcje. 


Obecnie w Polsce dostępne jest wyłącznie leczenie interwencyjne stosowane w razie wystąpienia ostrych napadów choroby lub w profilaktyce przedzabiegowej. Nie jest ono jednak wystarczające, aby zareagować na czas i pozwolić na prawidłową kontrolę objawów. 

mw

Źródło: www.piekniepuchne.org
 

Hematologia

Dziedzina medycyny zajmująca się składem, funkcją, właściwościami i chorobami krwi oraz układu krwiotwórczego. 

Hematologia jest dziedziną interdyscyplinarną, która łączy wiele różnych obszarów nauki i medycyny klinicznej, m.in. serologię, immunologię oraz transfuzjologię. Co więcej, zakres hematologii cały czas się poszerza, m.in. w efekcie rozwoju wielu innych nauk „okołohematologicznych”.

Zarówno działalność naukowa, jak i kliniczna w hematologii, opiera się w głównej mierze na badaniach laboratoryjnych krwi. Podstawowym tego rodzaju badaniem jest morfologia krwi, z której można bardzo wiele wywnioskować na temat aktualnego stanu zdrowia danej osoby. Morfologia i jej wyniki stanowią zatem w praktyce dla lekarzy bardzo często punkt wyjścia do ewentualnego zlecania pacjentom innych, poszerzonych badań, w ramach pogłębionej diagnostyki - w kierunku wykrywania różnego rodzaju chorób. 

Do najczęstszych chorób hematologicznych zaliczamy m.in.:

  • ostrą białaczkę limfatyczną,
  • ostrą białaczkę szpikową,
  • przewlekłą białaczka eozynofilową 
  • niedokrwistość,
  • nadpłytkowość samoistną,
  • przewlekłą białaczkę szpikową,
  • zespół mielodysplastyczny,
  • pierwotne włóknienie szpiku,
  • mastocytozę,
  • chłoniaki nieziarnicze, 
  • chłoniak Hodgina,
  • niedobory odporności,
  • skazy krwotoczne,
  • szpiczaki plazmocytowe (szpiczak mnogi),
  • zespół hamofagocytowy.

mw
 

Hemofilia

Hemofilia to uwarunkowana genetycznie, nieuleczalna choroba krwi (tzw. skaza krwotoczna). Częściej chorują na nią mężczyźni. 

Z powodu niedoboru lub całkowitego braku jednego z białek krwi, niezbędnego w procesie jej krzepnięcia, hemofilia charakteryzuje się skłonnością do nadmiernego krwawienia w obrębie tkanek i narządów po urazie lub bez żadnej przyczyny.

Rodzaje hemofilii

  • Hemofilia A (występującą częściej) - charakteryzuje się niedoborem czynnika VIII krzepnięcia (globuliny przeciwhemofilowej). 
  • Hemofilia B, czyli niedobór IX czynnika (osoczowy czynnik krzepnięcia, tzw. czynnika Christmasa). 

Hemofilie A i B są sprzężone z płcią - chorują na nie głównie mężczyźni, a kobiety są nosicielkami. 
W zależności od stopnia niedoboru czynników krzepnięcia wyróżnia się postać ciężką choroby, umiarkowaną oraz łagodną. 

Objawy

Jednym z objawów choroby mogą być częste krwotoki z nosa. Delikatne uderzenie najczęściej kończy się pojawieniem siniaka na skórze, a nawet drobne skaleczenie długo krwawi i nie chce się goić.
U chorych obserwuje się także niedokrwistość, a stolce stają się bardzo ciemne.

Leczenie

Podstawą leczenia hemofilii jest uzupełnienie brakującego czynnika krzepliwości krwi. Zazwyczaj chorzy przyjmują go dwa - trzy razy w tygodniu. W niektórych przypadkach konieczne jest także przetoczenie krwi.

Rokowanie

Kiedyś pacjenci z hemofilią z czasem tracili sprawność - m.in. wskutek wylewów do stawów. Obecnie, dzięki skuteczniejszym terapiom, można z tą chorobą uczyć się, studiować, pracować, zakładać rodzinę, uprawiać sport. Niemniej jednak niektóre rodzaje aktywności nie są wskazane dla pacjentów z hemofilią - to np. wszelkie kontuzjogenne dyscypliny sportowe (np. sporty walki, piłka ręczna, narciarstwo zjazdowe).

Źródło: mp.pl

mw
 

Hipoglikemia

To inaczej niedocukrzenie, a więc obniżenie się poziomu cukru we krwi poniżej prawidłowego poziomu. Konkretnie, chodzi o spadek stężenia glukozy we krwi poniżej progu 70 mg/dl. 

Hipoglikemia może wystąpić zarówno u osób ogólnie zdrowych (tzw. hipoglikemia reaktywna), jak i u osób chorych, w tym zwłaszcza u chorych na cukrzycę, ale także u osób po operacji bariatrycznej, czy też u osób nadużywających alkoholu. 

Do objawów hipoglikemii należą m.in.: pocenie się, drżenie rąk, mrowienie wokół ust, kołatanie serca, uczucie wilczego głodu, zaburzenia koncentracji, osłabienie, niewyraźne widzenie, zaburzenia zachowania (np. agresja).  

Uwaga! Hipoglikemia o dużym nasileniu, zwłaszcza jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas, stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia! Grozi utratą przytomności i tzw. śpiączką hipoglikemiczną. 

Jak pomóc osobie z hipoglikemią

Jeśli chory jest przytomny należy mu podać jedzenie, a konkretnie węglowodany (cukry) proste, zawierające 10-20 g glukozy. Może to być np. słodki owoc, 1 łyżka miodu lub dżemu, pół szklanki soku owocowego, cukier płynny w saszetkach albo tabletki z glukozą (produkt dostępny w aptekach). 

Jeśli chory jest nieprzytomny nie wolno go karmić, nie wolno mu również wlewać żadnych płynów do ust, ponieważ może to doprowadzić do zadławienia. Osobę nieprzytomną z powodu hipoglikemii (co można sprawdzić mierząc stężenie glukozy za pomocą glukometru) należy ułożyć w pozycji bezpiecznej (zgodnie z regułami udzielania pierwszej pomocy) i wezwać pogotowie ratunkowe.

Lekarz pogotowia ratunkowego po przybyciu na miejsce zdarzenia zwykle, w przypadku hipoglikemii u nieprzytomnego pacjenta najpierw podaje mu dożylnie stężoną glukozę. Jeśli stan chorego się nie poprawia trafia on do szpitala. 

W związku z poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia, jakie wiąże się z hipoglikemią - w ramach dmuchania na zimne, eksperci radzą, aby każdy chory, który jest nią zagrożony (zwłaszcza ten leczony insuliną) miał przy sobie informację na ten temat – np. specjalną opaskę na rękę lub karteczkę informacyjną. Ponadto, osoby, z którymi chory na cukrzycę leczony insuliną przebywa, powinny o tym wiedzieć i umieć pomóc mu w przypadku gwałtownego niedocukrzenia. Choremu na cukrzycę typu 1 można w takiej sytuacji podać zastrzyk z glukagonem (często osoby chore na cukrzycę noszą go cały czas przy sobie).

Vik

Źródła: 

Medycyna Praktyczna   

NCEŻ
 

Hipotermia

Spadek temperatury ciała poniżej normy ( >35oC). Przyczyną mogą być m.in.:

  • nieodpowiedni ubiór w stosunku do temperatury,
  • szok termiczny powstały w wyniku nagłego wskoczenia do zimnej wody,
  • zbyt niska temperatura w domu.

Najbardziej narażone na hipotermię są niemowlęta i dzieci, osoby starsze, mało aktywne oraz osoby uzależnione od narkotyków u alkoholu.

Objawy:

  • zimna i blada skóra,
  • przyspieszony oddech,
  • drżenie,
  • zmęczenie.

Objawy te występują w przypadku, gdy temperatura ciała wynosi od 32oC do 35oC. Jeżeli temperatura schodzi poniżej 32oC, ciało przestaje drżeć i możliwa jest utrata przytomności.

Wskazówki, co robić w razie powyższych objawów:

Przede wszystkim rozgrzać zziębniętą osobę, ale bez masowania kończyn, gorących kąpieli, spożywania alkoholu.

Wyziębiona osoba powinna znaleźć się w ciepłym pomieszczeniu. Jeśli nie jest to możliwe, trzeba położyć ją na izolującym od zimnego podłoża materiale (np. kocu, kurtce), przykryć czymś ciepłym.  W przypadku utraty przytomności trzeba niezwłocznie wezwać pogotowie, udzielić pierwszej pomocy i kontynuować do przyjazdu karetki (źródło: „Collins. Słownik encyklopedyczny MEDYCYNA”, wyd. RTW; nhs.uk).

mz/

Hipotrofia

Pojęcie to oznacza zbyt niską masę ciała w stosunku do normy (czyli niedobór masy ciała). Innymi słowy chodzi o znaczące niedożywienie organizmu. Pojęcie to stosuje się jednak przede wszystkim w odniesieniu do małych dzieci, niemowląt, noworodków, jak i rozwijających się w łonie matek płodów (hipotrofię płodu nazywa się inaczej wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrastania). 

Istnieje wiele możliwych przyczyn hipotrofii. W przypadku płodu mogą to być m.in. czynniki genetyczne, a także zły stan zdrowia ciężarnej, w tym m.in. trwające w czasie ciąży infekcje wirusowe. W przypadku niemowląt i małych dzieci przyczyną niedostatecznego wzrastania może być rozwijająca się u nich w utajeniu przewlekła choroba (np. metaboliczna) lub też niewłaściwa czy niedostateczna opieka ze strony dorosłych, która może wynikać z trudnej sytuacji życiowej (np. biedy) albo z braku wystarczającej świadomości i odpowiedzialności opiekunów.

W zależności od stopnia nasilenia, a także przyczyny, hipotrofia wiąże się z mniejszym lub większym ryzykiem dla zdrowia (możliwe są różnego rodzaju powikłania i następstwa - począwszy np. od przejściowej, okołoporodowej hipoglikemii, poprzez niedokrwistość, a skończywszy na opóźnieniu i zaburzeniach rozwoju). Dlatego hipotrofii nie można lekceważyć i należy ją monitorować oraz leczyć. Terapia jest najczęściej długotrwała i żmudna (polega na stopniowym wyrównywaniu istniejących niedoborów żywieniowych, wdrażaniu zdrowej, zbilansowanej diety, a także leczeniu ewentualnych chorób współistniejących). U niektórych pacjentów utrudnia ją współwystępujący z hipotrofią słaby (upośledzony) apetyt. 

Dodajmy, że w przypadku noworodków hipotrofię stwierdza się wtedy, gdy ich urodzeniowa masa ciała jest mniejsza niż 2500 g (typowa waga urodzonego o czasie dziecka mieści się w przedziale 3000-3500 g). Jeśli chodzi o starsze dzieci, to uznaje się je za hipotroficzne, gdy niedobór masy ciała mieści się u nich poniżej 3. centyla na siatce centylowej (służącej do oceny rozwoju dziecka).  

Hipotrofia jest też problemem występującym m.in. w anoreksji i innych wyniszczających chorobach, które dotyczą osób w starszym wieku. 

Vik

Źródła: 

The Merck Manual - Podręcznik diagnostyki i terapii (wydanie trzecie polskie).
 
Specjalistyczny artykuł dotyczący hipotrofii z portalu Medycyna Praktyczna.

Histeroskopia

To metoda diagnostyczna stosowana do oceny stanu jamy macicy, np. wtedy, gdy trzeba ustalić przyczyny niepokojących krwawień, zaplanować leczenie wad macicy, zrostów wewnątrzmacicznych, mięśniaków podśluzówkowych i śródściennych.

Badanie trwa od kilku do kilkunastu minut i przeprowadza się je w znieczuleniu ogólnym. Polega na wprowadzeniu do jamy macicy przez pochwę i kanał szyjki macicy specjalnego narzędzia optycznego (histeroskopu), wyposażonego w kamerę. Aby badanie było miarodajne, konieczne jest odpowiednie rozszerzenie jamy macicy, które uzyskuje się wprowadzając pod ciśnieniem płyn (najczęściej sól fizjologiczną).

Podobnie jak w przypadku kolonoskopii czy gastroskopii (a zatem endoskopowych badań przewodu pokarmowego) można w trakcie histeroskopii pobrać wycinki do oceny histologicznej oraz usunąć niektóre zmiany chorobowe.

Jak każda procedura medyczna, także histeroskopia może być związana z powikłaniami, choć nie są one częste.

Pacjentka przed badaniem powinna być poinformowana przez lekarza m.in. o możliwości wystąpienia:

  • urazu mięśnia macicy
  • krwawienia
  • omdlenia
  • stanów zapalnych.

mw, zdrowie.pap.pl

Źródło:
Poradnik dla pacjentek ginekologicznych 2018, pod redakcja prof. Mirosława Wielgosia, dr Natalii Mazanowskiej 

HPV (Human Papilloma Virus)

Bardzo zakaźny wirus brodawczaka ludzkiego będący przyczyną najczęściej występującej choroby zakaźnej przenoszonej drogą płciową: zakażenia HPV. Niektóre typy wirusa mogą wywołać nowotwory.

Dotychczas zidentyfikowano ponad 100 różnych genotypów HPV, z których ponad 40 uważa się za związane z zakażeniami narządów płciowych, a dwanaście klasyfikuje się jako wirusy, zakażenie którymi może doprowadzić do rozwoju raka szyjki macicy i innych nowotworów dużego ryzyka ze względu na ich związek przyczynowy z rakiem szyjki macicy i innymi rakami błony śluzowej. Do tych ostatnich należą: HPV-16, -18, -31, -33, -39, -45, -51, -52, -56, -58, -59 i -66.

Inne typy HPV wiążą się z występowaniem niezłośliwych zmian, takich jak np. kłykciny kończyste.

HPV występuje powszechnie. Zakażają i zakażeniu ulegają zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Zakażenie HPV dotyczy nie tylko okolic intymnych, ale także błon śluzowych w innych miejscach ciała, np. w jamie ustnej. W jamie ustnej jest przyczyną rozwoju nowotworów głowy i szyi, np. krtani. Jeśli do zakażenia dojdzie wskutek seksu analnego, może w jego wyniku rozwinąć się rak jelita grubego.

Zakażenie HPV zwykle przebiega bez objawów i jest przejściowe. U prawie wszystkich kobiet wirus jest eliminowany w ciągu 2 lat, ale u 10 proc. z nich dochodzi do zakażenia przewlekłego, które jest warunkiem rozwoju raka szyjki macicy.

Drogi zakażenia

Można się nim zarazić poprzez kontakty seksualne oraz przez kontakt z krwią zarażonego. Można się nim zarazić nawet wtedy, gdy nie dochodzi do penetracji. Drogą zakażenia jest także seks oralny i analny.

Jak zminimalizować ryzyko zakażenia

Najlepszą ochroną przeciwko wirusowi jest szczepienie, wykonane jeszcze przed podjęciem współżycia seksualnego. Do niedawna zalecało się szczepienia tylko nastolatek, ale w wielu krajach przyjmowane są rekomendacje, by szczepić także chłopców.

Inne, mniej skuteczne sposoby to:

  • używanie prezerwatyw (także podczas seksu oralnego);
  • jeden partner seksualny i obopólna wierność;
  • obrzezanie u mężczyzn;
  • niepalenie tytoniu;
  • brak zakażenia HIV;
  • regularne badania profilaktyczne;
  • dbałość o higienę.

Wirus HPV może powodować raka szyjki macicy, raka krtani, jamy ustnej oraz jelita grubego.

jw

Źródło: Portal Medycyna Praktyczna

Najnowsze

 

Ta strona korzysta z plików cookie. Sprawdź naszą politykę prywatności, żeby dowiedzieć się więcej.