Bądź zawsze na bieżąco
z Serwisem Zdrowie!

Zapisz się na nasze powiadomienia, a nie ominie Cię nic, co ważne i intrygujące w tematyce zdrowia.

Justyna Wojteczek
redaktor naczelna zdrowie.pap.pl

Do góry
e

EBM (Evidence Based Medicine)

Określenie to, które tłumaczone jest na język polski najczęściej jako "medycyna oparta na dowodach" albo "medycyna oparta na faktach", w praktyce oznacza całą współczesną, standardową (albo jak kto woli "oficjalną") sztukę medyczną – tj. wykładaną na uczelniach medycznych i stosowaną w powszechnej praktyce lekarskiej / klinicznej. 

W pewnym uproszczeniu można zatem powiedzieć, że przeciwieństwem EBM jest tzw. medycyna alternatywna czy też naturalna, która często stosuje metody profilaktyki, diagnostyki i leczenia nie poparte żadnymi wiarygodnymi badaniami naukowymi / klinicznymi (dowodami), a więc metody nie uznawane przez liczące się uczelnie medyczne czy też wiodące w świecie medycyny gremia eksperckie (np. naukowe towarzystwa medyczne). 

W związku z szybkim postępem nauk medycznych, a także istniejącymi lukami w wiedzy medycznej, praktykowanie EBM nastręcza jednak lekarzom wielu problemów i wyzwań, związanych z podejmowaniem optymalnych decyzji w oparciu o dostępne w danym momencie dane. 

„Zanim będzie można zrobić użytek z tych danych, trzeba najpierw trafnie rozpoznać sytuację kliniczną, czyli ustalić diagnozę i dostępne opcje postępowania, które zależą także od uwarunkowań systemu opieki zdrowotnej (dostępność badań diagnostycznych, leków, zabiegów itp.). Indywidualne umiejętności i doświadczenie lekarza są tu niezastąpione. Niemniej jednak rozważenie korzystnych i niekorzystnych skutków różnych działań diagnostycznych i leczniczych wymaga znajomości danych z badań naukowych - czyli umiejętności ich znalezienia, krytycznej oceny pod kątem wiarygodności i znaczenia klinicznego oraz odniesienia do danego pacjenta” – podkreślają znawcy tematu EBM.

Na koniec warto dodać, że opieka nad pacjentami według zasad EBM musi też uwzględniać, poza aktualną wiedzą medyczną, zasady etyki zawodowej (deontologii) oraz system wartości i preferencje pacjentów, co czyni sztukę lekarską niezwykle trudną i skomplikowaną, wymagającą od lekarza także sporej dozy umiejętności komunikacyjnych i perswazyjnych.  

Vik 

Źródła: 

Polski Instytut Evidence Based Medicine

Medycyna Praktyczna 

 

Endometrioza

To choroba błony śluzowej wyścielającej macicę. Polega na tym, że komórki tej błony zagnieżdżają się poza jamą macicy.

Powoduje to szereg dolegliwości, m.in:

  • brak miesiączki,
  • ból odczuwany w trakcie stosunku płciowego,
  • niepłodność,
  • ból przy oddawaniu stolca (nie wszystkie objawy muszą występować jednocześnie).

Szacuje się, że choroba występuje u 10-15 proc. miesiączkujących kobiet. Najczęściej rozpoznawana jest przed 30. rokiem życia.

Czynniki ryzyka endometriozy to:

  • zajście w ciążę w późnym wieku,
  • krwawienie miesiączkowe trwające powyżej ośmiu dni,
  • krótkie cykle miesiączkowe (poniżej 27 dni).

Jeśli matka kobiety miała endometriozę, jest większe ryzyko, że ona także będzie się zmagać z tą chorobą.

Eksperci wskazują, że przed endometriozą chronią w pewnym stopniu następujące czynniki:

  • liczne ciąże,
  • systematyczny wysiłek fizyczny (zwłaszcza wtedy, gdy dziewczyna zaczyna ćwiczyć intensywnie przed 15. r. ż.),
  • stałe lub okresowe przyjmowanie pigułek antykoncepcyjnych z niewielkimi dawkami hormonów.

Endometriozę należy i warto leczyć. Rozpoznanie i leczenie w konsuktacji z pacjentką wybiera ginekolog.

jw

Źródło: The Merck Manual. Podręcznik diagnostyki i terapii, Elsevier Urban&Partner 2006

 

Erekcja - zaburzenia

Zaburzenia erekcji - czyli niemożność utrzymania wzwodu do odbycia satysfakcjonującego stosunku płciowego - to nie choroba, a objaw.

Dlatego w razie zaburzeń erekcji nie ma sensu zwlekać i należy udać się do lekarza.

Zaburzenia erekcji są bowiem często pierwszym lub jednym z pierwszych objawów rozwoju poważnych chorób:

  • nadciśnienia tętniczego
  • miażdżycy tętnic
  • cukrzycy,
  • hiperlipidemii (nadmiaru cholesterolu we krwi),
  • chorób tarczycy,
  • hiperprolaktynemii (może być polekowa lub być wynikiem zaburzeń czynności przysadki mózgowej),
  • hipogonadyzmu (niedobór testosteronu),
  • zespołu metabolicznego (współwystępowanie wielu zaburzeń związanych z metabolizmem tłuszczów, cukru oraz otyłości i nadciśnienia tętniczego),
  • depresji,
  • ostrego lęku,
  • stwardnienia rozsianego,
  • niewydolności wątroby,
  • niewydolności nerek,
  • przewlekłej obturacyjnej choroby płuc,
  • bezdechu nocnego.

Zaburzenia erekcji mogą być też pochodną stosowania niektórych leków.

Zwiększasz ryzyko zaburzeń erekcji, jeśli:

  • prowadzisz siedzący tryb życia,
  • palisz papierosy,
  • pijesz dużo alkoholu,
  • masz otyłość.

Częstość zaburzeń erekcji zwiększa się wraz z wiekiem, np. dotyczy ok. 8 proc. mężczyzn w wieku 20-29 lat, i 22 proc. mężczyzn w wieku 50-59 lat.

Na zaburzenia erekcji wpływ mają także przekonania dotyczące seksualności (np. "prawdziwy facet jest zawsze gotowy do seksu", a także stan relacji partnerskiej (np. konflikty), stres czy brak intymności.

Wielu mężczyzn szuka ratunku w internecie kupując niesprawdzone leki. Tymczasem znaczna część tych specyfików jest sfałszowana: w najlepszym razie nie zaszkodzą (choć też i nie pomogą), a najgorszym - doprowadzą do poważnych problemów ze zdrowiem.

Nie jest też wskazane przyjmowanie na własną rękę i bez wcześniejszej konsultacji lekarskiej leków na erekcję dostępnych w aptekach.

jw

Źródło: Medycyna Praktyczna

Europejski Kodeks Walki z Rakiem

Jest to zainicjowane przez Komisję Europejską w latach 80. ubiegłego wieku i kontynuowane do dziś przedsięwzięcie z dziedziny edukacji i profilaktyki zdrowotnej, mające na celu szerokie upowszechnianie aktualnej wiedzy medycznej na temat efektywnych sposobów ograniczania ryzyka zachorowania na nowotwór. W związku z tym, co kilka lat, zaangażowani w ten projekt międzynarodowi eksperci opracowują kolejne edycje „kodeksu”, który zawiera listę konkretnych, praktycznych zaleceń prozdrowotnych, do stosowania na co dzień, przez wszystkich tych, którzy chcą świadomie i aktywnie ograniczać ryzyko zachorowania na raka u siebie i swoich bliskich. 

„Szacuje się, że prawie połowy wszystkich zgonów z powodu raka w Europie można by uniknąć, gdyby każdy stosował się do tych zaleceń” – przekonują autorzy kodeksu.

Aktualna wersja kodeksu zawiera 12 takich zaleceń: 

  • Nie pal. Nie używaj tytoniu w żadnej postaci.
  • Stwórz w domu środowisko wolne od dymu tytoniowego. Wspieraj politykę miejsca pracy wolnego od tytoniu.
  • Utrzymuj prawidłową masę ciała (świadczą o niej: wskaźnik BMI pomiędzy 18,5 a 24,9 kg/m2, obwód talii poniżej 94 cm u mężczyzn i poniżej 80 cm u kobiet). 
  • Bądź aktywny fizycznie w codziennym życiu. Ogranicz czas spędzany na siedząco.
  • Przestrzegaj zaleceń dotyczących prawidłowego sposobu żywienia: jedz dużo produktów pełnoziarnistych, roślin strączkowych, warzyw i owoców; ogranicz spożycie wysokokalorycznych produktów spożywczych (o wysokiej zawartości cukru lub tłuszczu) i unikaj napojów słodzonych; unikaj przetworzonego mięsa; ogranicz spożycie mięsa czerwonego i żywności z dużą zawartością soli.
  • Jeśli pijesz alkohol dowolnego rodzaju, ogranicz jego spożycie. Abstynencja pomaga zapobiegać nowotworom.
  • Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne (dotyczy to szczególnie dzieci). Chroń się przed słońcem, używaj produktów przeznaczonych do ochrony przeciwsłonecznej. Nie korzystaj z solarium.
  • Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy. Postępuj zgodnie z zaleceniami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP).
  • Dowiedz się, czy w domu jesteś narażony na naturalne promieniowanie spowodowane wysokim stężeniem radonu. Podejmij działania na rzecz zmniejszenia jego poziomu.
  • Kobiety powinny pamiętać o tym, że karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na raka. Jeśli tylko możesz, karm swoje dziecko piersią. Warto też wiedzieć, że hormonalna terapia zastępcza zwiększa ryzyko rozwoju niektórych rodzajów nowotworów. W miarę możliwości ogranicz jej stosowanie.
  • Zadbaj o to, aby twoje dzieci poddano szczepieniom ochronnym przeciwko: wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (dotyczy noworodków), a także wirusowi brodawczaka ludzkiego – HPV (dotyczy dziewcząt).
  • Bierz udział w programach badań przesiewowych w celu wczesnego wykrywania: raka jelita grubego (zalecenie dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet), a także raka piersi oraz raka szyjki macicy (u kobiet).

Vik

Źródła: 

Oficjalna strona internetowa Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem

 

Najnowsze

 

Ta strona korzysta z plików cookie. Sprawdź naszą politykę prywatności, żeby dowiedzieć się więcej.